رابطه ‌جنسی قبل از ازدواج: بلی یا خیر؟

 

یک تحقیق جدید نشان داد که زوج هایی که برای برقراری رابطه جنسی تا زمان ازدواج خود صبر می کنند، بعدها رضایت ارتباطی و جنسی بالاتری دارند نسبت به آن هایی که نزدیکی جنسی را قبل از ازدواجشان تجربه می کنند .

اطلاعات مربوط به این تحقیق که در طول دو سال بر روی ۲۰۳۵ زوج متاهل انجام گرفت، در مجله روان شناسی خانوادگی در ایالات متحده امریکا به چاپ رسید.

در این تحقیق، شرکت کنندگان علاوه بر سوالاتی درمورد سطح رضایت و ارتباط به این سوال نیز پاسخ دادند: «ازچه زمان در این رابطه، ارتباط جنسی را آغاز کردید؟»

محققان این تحقیق دریافتند که زوج هایی که تا زمان ازدواجشان برای ایجاد رابطه جنسی صبر کرده بودند، ۲۲ درصد ثبات ارتباطی، ۲۰ درصد رضایت ارتباطی، ۱۵ درصد کیفیت ارتباط جنسی و ۱۲ درصد گفتگو و ارتباط کلامی بهتر و بالاتری را گزارش داده بودند.

یکی از محققان این مطالعه می  گوید: 

«سعی ما این نیست که بگوییم هر زوجی که قبل از ازدواج نزدیکی جنسی برقرار می کنند، رابطه شان با شکست مواجه می شود. اما کاملاً از نتیجه تحقیقمان مطمئن هستیم و می دانیم که این مسئله تغییر زیادی در ارتباط ایجاد می کند. کسانی که می خواهند صمیمیتشان را در رابطه بیشتر کنند ،حتماً باید این را در نظر داشته باشند.»

البته به گفته این محققان، بسیاری از جوانان تصور می کنند بدون داشتن تجربه جنسی با طرف مقابل، رسمی کردن رابطه شان ریسک بزرگی خواهد بود. 

 یکی از این محققان می گوید: 

«نظریات مختلفی وجود دارد درمورد این که چه مدت تا نزدیک کردن رابطه دو طرف باید صبر شود یا این که اصلاً انجام آن درست است یا نه . به این دلیل ما تصمیم گرفتیم در این مورد تحقیق کنیم».

او می گوید تحقیق آن ها توانسته است اطلاعات لازم درمورد تاثیر زمان و تکرار نزدیکی جنسی بر رابطه ها را فراهم آورد. 

به گفته این محقق، اگر رابطه جنسی قبل از تعهد و رسمی شدن رابطه ایجاد شود، می تواند موجب بروز سردرگمی و گرفتار شدن زودرس در رابطه شود. درحالی که محدود کردن رابطه جنسی در ارتباط شفافیت بیشتری برای دو طرف می آورد زیرا عمل جسمی موجب تعهد عمیق تر می شود.

این تحقیق بحث مذهبی را نیز وارد جریان می کند، به این معنا که باوجود سطح مذهبی بودن افراد، فایده صبر کردن برای ایجاد رابطه جنسی یکسان خواهد بود. 

جامعه شناسی که این تحقیق را مطالعه کرده بود، درمورد یافته های آن این طور نظر می دهد:

«زوج هایی که ماه عسل را زود شروع می کنند--یعنی رابطه جنسی را قبل از ازدواج با هم تجربه می کنند--وقتی نوبت به کیفیاتی که موجب ثبات و قابل اتکا بودن ارتباط می شود می رسد، متوجه می شوند که ارتباطشان رشد نیافته است.»

اگر زوجی قبل از ازدواج، ارتباط جنسی را شروع کردند، بد نیست که دست نگه داشته و رابطه خود را ارزیابی کنند تا مطمئن شوند همه چیز متعادل و درست است.

یک مسئله که باید حتماً ارزیابی کنند این است که این مسئله--ارتباط جنسی--تا چه میزان بر رابطه آن ها غالب و چیره شده است. آیا به ارتباط کلامی و سایر فاکتورهای رابطه هم فضای پیشرفت داده شده است؟ آیا چیزی فراتر از جذابیت جنسی بین دو طرف وجود دارد؟ اگر زوجی واقعاً می خواهد ارتباط قوی و باثباتی داشته باشد، باید این سوالات را از خود بپرسند. 

رابطه جنسی اهمیت زیادی دارد؛ اما دو نفر باید بتوانند با هم حرف بزنند، اهداف مشترکی در زندگی داشته باشند و بتوانند با موانع زندگی در کنار هم مقابله کنند، نه این که فقط تفریح و لذت را تجربه کنند.

وبگردی

اگر همسرتان راضی به استفاده از کاندوم در رابطه‌ جنسی نبود، چه باید بکنید

 

مردم معمولاً از کاندوم شکایت می کنند. می گویند با آن راحت نیستند، میل جنسیشان را کمتر می کند و صمیمیت رابطه  جنسیشان را هم از بین می برد. خیلی ها هم فکر می کنند اگر همسرشان از آن ها بخواهد که از کاندوم استفاده کنند، یعنی به آن ها اعتماد ندارد. اگر همسر شما هم برای خودداری از استفاده از کاندوم، این بهانه ها را آورد، باید بدانید که تنها نیستید.

اما باید بدانید که استفاده از کاندوم حین رابطه جنسی به طور قابل توجهی احتمال ابتلا به بیماری های مقاربتی را کاهش داده و از بروز بارداری نیز جلوگیری به عمل می آورد. به همین دلیل اگر همسرتان راضی به استفاده از کاندوم نبود، ارزشش را دارد که راهی برای راضی کردن او پیدا کنید. راهکارهایی که در زیر به آن اشاره می کنیم، می تواند در این زمینه کمکتان کند.

از قبل برنامه  ریزی کنید

قبل از این که از نظر جنسی تحریک شوید، در این رابطه با همسرتان صحبت کنید و درمورد فواید استفاده از کاندوم برای داشتن یک رابطه  جنسی ایمن تر توضیح دهید.

کاندومی با سایز مناسب تهیه کنید

افراد مختلف باید از کاندوم هایی با سایزهای مختلف استفاده کنند. خوشبختانه کاندوم ها شکل ها، سایزها، رنگ ها، طعم ها و بافت های مختلفی دارند و از جنس های مختلف ساخته شده اند، به همین علت احتمال این که کاندومی پیدا شود که برای همسرتان راحت باشد و بتواند یک رابطه جنسی لذت بخش داشته باشد، بیشتر است. می توانید انواع مختلف را امتحان کنید تا یکی مناسب خودتان را پیدا کنید.

از کاندوم زنانه استفاده کنید

اگر خانمی هستید که نمی توانید شوهرتان را راضی به استفاده از کاندوم کنید، می توانید از کاندوم های زنانه استفاده کنید که البته نباید همزمان با کاندوم مردانه استفاده شوند؛ زیرا تماس دو کاندوم با هم می تواند موجب به پارگی کاندوم ها شود.

نگرشتان را مشخص کنید

اصرار به استفاده از کاندوم فقط برای محافظت از خودتان نیست، بلکه این کار همسرتان را هم مصون می کند. این که از همسرتان بخواهید از کاندوم استفاده کند، نشانه این نیست که او را دوست ندارید، بلکه نشانه عشق و محبت واقعی است.

علت عدم راحتی با کاندوم را مشخص کنید

بعضی از مردها نمی توانند هنگام استفاده از کاندوم، نعوظ داشته باشند. خیلی وقت ها علت این مشکل، سایز نامناسب کاندوم است و خیلی وقت ها  هم این مشکل علت روانی دارد. اگر تغییر کاندوم مشکلتان را حل نکرد، می توانید به دکتر مراجعه کنید.

جریان عشق بازی را متوقف نکنید

استفاده از کاندوم به این معنی نیست که نمی توانید رابطه  جنسی لذت بخش و مفرح داشته باشید. قبل از شروع حتماً چند کاندوم کنار دستتان داشته باشید تا درصورت لزوم، نیازی به متوقف کردن جریان عشق  بازی به خاطر پیدا کردن کاندوم نباشد.

وبگردی

ده تحول پزشکی سال به روایت تایم

ده تحول پزشکی سال به روایت تایم

۱- تشخیص زودهنگام بیماری پارکینسون

دانشمندان حالا متقاعد شده‌اند که اگر بتوانند بیماری‌های زوال‌برنده سیستم عصبی (مثل آلزایمر یا پارکینسون) را در بیماران، به صورت زودهنگام تشخیص بدهند، قادر خواهند بود آن ها را به صورت مؤثرتری درمان کنند.

نخستین علایم بیماری پارکینسون این ها هستند: 

لرزش انگشت‌ها، لب‌ها، از دست دادن حس بویایی و حالت چهره خشک (حالتی که در آن چهره بیمار مثل کسی که می‌شود که ماسک به صورت زده و متناسب با احساساتش تغییر نمی‌کند.)

اما گویا در سال پیش، پژوهشگران موفق شده‌اند که شاخص‌های زیستی (بیومارکرهایی) پیدا کنند که مثل اثر انگشت بیماری هستند و به تشخیص زودهنگام بیماری کمک کنند، این شاخص‌ها گروهی از پروتئین‌های مایع نخاعی هستند.

پژوهشگران امیدوارند که در بیمارانی که زودهنگام تشخیص داده شده‌اند، بشود از داروهایی برای کنترل علایم بیماری استفاده کرد که در بیماران مراحل پیشرفته، کارآمد نیستند.

منبع برای مطالعه بیشتر شما

۲- کشف ژن‌های جدیدی که مرتبط با بیماری آلزایمر هستند

با کشف یک دوجین ژن جدید مرتبط با شایع‌ترین شکل بیماری آلزایمر -که در کهنسالی رخ می‌دهد- تعداد کل ژن‌هایی مرتبط با این بیماری به ۲۴ عدد رسیده است.

ژن‌های جدید باعث پاسخ‌های ایمنی در بدن و التهاب می‌شوند که هر دوی آن ها با آسیب مغزی که در آلزایمر رخ می‌دهد، ارتباط دارند.

با کشف ژن‌های بیشتر، پژوهشگران می‌توانند با هدف‌گیری آن ها، داروهای جدیدی تولید کنند که علایم کاهش حافظه و زوال عقل را که علایم شاخص این بیماری هستند، کم کنند.

۳- تبدیل تخمک‌های کم‌کیفیت به تخمک‌ها سالم

نارسایی تخمدان، دلیل ناباروری دسته‌ای از زنان است. پژوهشگران موفق شده‌اند که شیوه‌ای برای کمک به این زنان، پیدا کنند. در این شیوه تخمک‌های بالغ سالم تولید می‌شود.

به این شیوه«فعال‌سازی داخل لوله آزمایش» گفته می‌شود که برای آن باید یک تخمدان یک قسمتی از بافت یک تخمدان برداشته شود و سپس در معرض پروتئین‌ها و یک سری عوامل رشد قرار بگیرند، تا فولیکول‌های نابالغ به فولیکول‌های حاوی تخمک تبدیل شوند.

بافت، سپس دوباره به بدن پیوند می‌شود و نزدیک لوله‌های فالوپ کاشته می‌شود.

تا حالا ۲۷ زن، داوطلب آزمایش این شیوه شده‌اند، که از این عده پنج نفر تخمک‌های زنده تولید کرده‌اند، یکی حامله است و دیگری هم یک فرزند سالم به دنیا آورده است.

۴- قرص مدفوع!

نه! در عنوان این بخش غلو کرده‌ایم، این قرص دقیقا یک تکه مدفوع نیست، بلکه از باکتری‌های مدفوع ساخته شده است.

روده‌های ما انباشته از باکتری‌هایی هستند که برای سلامت ما مفید هستند، این باکتری‌ها به هضم غذا و بی‌اثر کردن باکتری‌های زیان‌آور کمک می‌کنند.

همین باکتری‌ها هستند که برای مثال باکتری‌ای به نام کلستردیوم دیفیشیل را که می‌تواند باعث اسهال و التهاب کشنده روده بزرگ شود، سرکوب می‌کنند.

مجتمع کردن این باکتری‌های در یک قرص، ایده درخشان دکتر توماس لویی از دانشگاه کالگاری بوده است.

از ۲۷ بیماری که این کپسول ژلی را آزمایش کردند، هیچ یک دچار عفونت دوباره با کلستردیوم نشدند.

البته پیش از این هم از باکتری‌های مدفوع برای درمان این بیماران استفاده می‌شد، اما در شیوه قبلی موسوم به پیوند مدفوع که در یک پزشک بیشتر در مورد آن توضیح مشروح داده بودم، باکتری‌های از طریق یک لوله بینی-معدی وارد دستگاه گوارش می‌شدند.

پس با شیوه جدید هم مواد سمی غیرضروری وارد بدن نمی‌شوند و هم شیوه بسیار ساده‌تر است.

۵- شیوه‌ جدیدی برای پیوند مو

در شیوه مرسوم پیوند مو، فولیکول‌های مو از پشت سر یک فرد طاس، به جلو منقل می‌شوند. پیوند مو معمولا ۸ ساعت طول می‌کشد و جای زخم بزرگی هم در عقب سر فرد، باقی می‌گذارد. در این شیوه تعداد کلی موهای یک فرد زیاد نمی‌شود، بلکه موها از منطقه پرتراکم به جایی که مویی نیست یا تراکم موی کمی دارد، منتقل می‌شود.

اما در شیوه جدید پژوهشگران دانشگاه کلمبیا، وصله کوچک تری از پوست را برمی‌دارند، سلول‌های ریشه مو را در آزمایشگاه کشت می‌دهند و بعد آن ها را به پوست بی‌مو تزریق می‌کنند. با این شیوه به جای جابه جایی مو، واقعا تعداد موهای فرد، زیاد می‌شود.

اگر بخواهم بیشتر توضیح بدهم، باید بگویم که ۴۰ سال است دانشمندان متوجه شده‌اند که اگر سلول‌های پاییلای پوست را در جوندگان پیوند بزنند، این سلول‌ها باعث برنامه‌ریزی سلول‌های پیرامونی پوست و تشکیل فولیکول مو می‌شوند. اما در مقام عمل در انسان، سلول‌هایی پاپیلایی که کشت داده می‌شدند، این توانایی مهم را از دست می‌دادند. در شیوه جدید این توانایی سلول‌های پاپیلا حفظ می‌شود.

اما شیوه آزمایش این روش نو، هم در نوع خود جالب بود: پژوهشگران پوست اضافه شیرخوارهایی را ختنه می‌شدند، برداشتند و به موش‌ها پیوند زدند! دلیل این کار این بود که این پوست، هیچ فولیکولی ندارد . بنابراین اگر مویی با اقدامات دانشمندان در آن رشد می‌کرد، این موی جدید ناشی از رشد فولیکول‌های دیگر منطقه نبود و از همان سلول‌های تزریقی با روش جدید، منشأ گرفته بود.

منبع برای مطالعه بیشتر

۶- تزریق یک دوز واکسن ضد ویروس پاپیلوما، هم ممکن است اثر حفاظتی علیه این ویروس ایجاد کند

واکسن ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV یکی از بهترین راه‌های پیشگیری از زگیل‌های تناسلی و سرطان دهانه رحم است، اما تنها نیمی از دختران و پسران در سنین ۱۱ و ۱۲ سالگی، سه دوز مرسوم واکسن را دریافت می‌کنند.

خوشبختانه، تحقیقات جدید نشان داده‌اند که تنها یک دوز از این واکسن، باعث ایجاد پادتن‌هایی به میزان ۲۴ بار بیشتر از عفونت واقعی با این ویروس می‌شود. این یافته با تحقیق روی زنان کوستاریکا، به دست آمد.

هنوز مشخص نیست که این سطح از پادتن‌ها می‌توانند برای حفاظت در برابر عفونت کافی باشند و احتمال ابتلا به سرطان را کم کنند یا نه. اما این یافته این احتمال را برمی‌انگیزد که تزریق یک دوز واکسن هم مفید است.

۷- کلون کردن با سلول‌های پوست انسان

در سال ۱۹۹۶، گوسفندی با نام «دالی»، نخستین پستاندار کلون‌شده دنیا شد. در شیوه کلون کردن، هسته یک سلول بالغ را در فرایندی به نام انتقال هسته، به داخل تخمکی که هسته‌اش را برداشته‌اند، منتقل می‌کنند. سپس با تحریک شیمیایی و الکتریکی، این هسته بالغ را وادار به تقسیم می‌کنند.

پیش از این دانشمندان کره‌ای مدعی انجام این کار در انسان شده بودند، اما به زودی مشخص شد که آن ها تقلب کرده‌اند و به جای یک هسته بالغ، از هسته یک سلول تخم که با لقاح آزمایشگاهی یا IVF حاصل شده بود، استفاده کرده‌اند.

اما این بار، شوخرات میتالیپوف -استاد دانشگاه اورِگان- واقعا موفق به انجام این کار شده است، البته این پژوهش آن ها منجر به تولید یک انسان کلون‌شده نشد و تنها به منظور تولید سلول‌های بنیادی جنینی صورت گرفته بود، با این تحقیق این امید زنده شده که در آینده با ثمرات این آزمایش بشود، به سلول‌های بنیادی‌ای رسید که برای درمان آلزایمر و بیماری‌های قلبی یا دیابت بشود از آن ها استفاده کرد.

۸- نخستین آزمایش خانگی بارداری که می‌تواند سن حاملگی را هم نشان بدهد

آزمایش خانگی حاملگی (بیبی چک) تا حالا فقط بگوید که زنی بادار است یا نه و اطلاعاتی در مورد سن حاملگی نمی‌داد اما سازمان غذا و داروی آمریکا FDA یک تست خانگی جدید به نام Clearblue را تأیید کرده است که می‌تواند سن حاملگی را هم با سنجش هورمون HCG تخمین بزند. این وسیله می‌تواند به زن باردار بگوید که از مدت زمان حاملگی‌اش یک تا دو هفته – دو تا سه هفته یا بیشتر از سه هفته گذشته است و در مورد زمان‌های حاملگی بیشتر مسلما چیزی نمی‌تواند بگوید.

۹- تغییر معیارهای تجویز داروهای پایین‌آورنده کلسترول 

انجمن قلب آمریکا و کالج آمریکایی بیماری قلب، باز هم ضابطه‌های درمان کلسترول را تغییر داده‌اند.

کلسترول خون شما باید در چه حدی حفظ شود؟

باید بگوییم، بستگی دارد که وضعیت شما چطور باشد. در واقع بر حسب سن، جنس، سیگاری بودن، مبتلا بودن به پرفشاری خون یا بیماری‌های قلبی، کلسترول A«نرمالA» متفاوت است.

با معیارهای جدید، بیماران به صورت هدفمندتری تحت درمان با داروهای کاهنده کلسترول (استاتین‌ها) قرار می‌گیرند.

توصیه می‌کنم اگر پزشک هستید این فایل PDF را دانلود کنید و مطالعه کنید.

۱۰- گامی به سوی محو ایدز: شیرخوار آلوده به ویروس HIV که شفا یافت

باورنکردنی است! دکتر هانا گای -یک متخصص اطفال دانشگاه میسی سی پی- هم آزمایش‌ها را دوباره چک کرد یا مطمئن شود:

داستان این است که یک نوزاد متولدشده از بیمار مبتلا به ایدز داشت که ویروس HIV آلوده شده بود، اما دو سال بعد از تولد، این شیرخوار دیگر تقریبا عاری از ویروس است و او از نظر «عملکردی» شفا یافته است.

این نوزاد، بعد از تولد علایم عفونت را نشان داده بود، بار زیاد ویروس در خون او با ترکیبی از سه داروی ایدز که پیشتر تنها در یالغین استفاده می‌شد، درمان شد.

البته باید خاطرنشان کنیم که برای کاهش احتمال انتقال ویروس HIV از یک مادر به نوزاد، مادر و نوزاد با یک داروی ضد ویروسی درمان می‌شوند. اما در این مورد چون خود مادر مطلع نبود که آلوده است، این کار صورت نگرفته بود.

پس به ناچار از ترکیب سه دارو استفاده شد، نوزاد به دارو پاسخ داد و حتی هنگامی که دارو قطع شد، باز هم بار زیاد ویروسی در بدن او مشاهده نشد.

دانشمندان پیش از این توانسته بودند که با شیوه‌های جدید درمانی، به میزان شصت درصد ماندن بیماران در مرحله نهفته بیماری را بیشتر کنند. اما این گزارش مورد جدید، این امید را زنده کرده است که اگر درمان ضد ویروس زودهنگام شروع شود، شانس متوقف کردن بیماری هم وجود دارد.

منبع:ایران سان

راز جوان ماندن کاملا علمی

راز جوان ماندن کاملا علمی

داﻧﺸﻤﻨﺪان پس از تلاش های فراوان توانستند یکی از مهم ترین رموز جوان ماندن را پیدا کنند، آنان با تحقیقات فراوان و بررسی گروه های مختلف مطالعاتی ﻣﺘﻮجه ﺷﺪه اﻧﺪ که ﻋﻨﺎﺻﺮ رﯾﺰ ﻣﻮﺟﻮد در ﭘﯿﺎز، ﻧﺮون های ﻣﻐﺰی را ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و در ﺻﻮرت ورود ﺑﻪ ﺧﻮن ﺑﺎ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﮔﺬاری ﺑﺮ ﺑﺴﯿﺎری از ﻣﺮاﮐﺰ ﻣهم ﻣﻐﺰ ﺑﺎ ﺑﺪن ھﻤﮑﺎری ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ.

در همین راستا ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻓﺮاﻧﺴﻮی و ژاﭘﻨﯽ ﺛﺎﺑﺖ ﮐﺮده اﻧﺪ ﭘﯿﺎز ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺧﻮاص ﻣﻔﯿﺪ ﭘﺮﺷﻤﺎر از ﺟﻤﻠﻪ دﻓﺎع از ﺑﺪن در ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯿﮑﺮوﺑ ها و وﯾﺮوس های ﺑﯿﻤﺎری زا، ﺑﺎ ﺳﺮطﺎن ﻏﺪد ﺷﯿﺮی ھﻢ روﯾﺎروﯾﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

در آزﻣﺎﯾش های ﻣﮑﺮر داﻧﺸﻤﻨﺪان داوطﻠﺒﺎن را ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﺗﻘﺴﯿﻢ ﮐﺮدﻧﺪ ﮐﻪ اوﻟﯽ ﺑﻪ طﻮر داﺋﻤﯽ و دوﻣﯽ ﺑﻪ ﻧﺪرت ﭘﯿﺎز ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮐﺮد و ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺷﺪﻧﺪ اﻋﻀﺎی ﮔﺮوه اول ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻣﺜﺒﺘﯽ ﭼﻮن ﺑهبود ﺣﺎﻓﻈﻪ و روﺣﯿﻪ ﻧﺸﺎن داده اﻧﺪ.

نتایج تحقیقات خاطر نشان می کند که ﭘﯿﺎز ﺑﺎ ﭘﺎﮐ ﺴﺎزی ﺳﻠﻮل ھﺎی ﻣﻐﺰ ، زمینه ﺟﻮان ﺳﺎزی ﺑﺪن و اﻓﺰاﯾﺶ ھﻮش را ﻓﺮاھﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد
.

آیا داروهای خواب آور ما را معتاد می‌کنند؟

 

با روش های درست و نادرست درمان اختلال های خواب بیشتر آشنا شوید

 

زندگی مثبت 

دکتر امیر شعبانی: 

داشتن یک خواب راحت و بی‌دغدغه نقش مهمی در تداوم سلامت جسمانی دارد که سلامت روان نیز بخشی از آن است . کم‌خوابی چه به دنبال عوامل بیرونی یا بیماری‌های دیگر بروز کرده باشد و چه به عمد و به‌دلیل تمایل فرد به کار کردن زیاد یا اشتغالات و تفریحات شبانه باشد، در بروز برخی از بیماری‌ها و کوتاه کردن طول عمر فرد موثر است.

بسیاری از مردم از مشکلات خواب شکایت دارند؛ کم‌خوابی، پرخوابی، خواب منقطع، خواب بی‌کفایت، خواب سبک، خُرخُر یا مشکل تنفسی در خواب، بی‌قراری پاها پیش از خواب، کابوس، راه‌رفتن در خواب، حرف‌زدن در خواب و.... بسیاری از مردم نیز از داروهای خواب‌آور برای افزایش مقدار یا کیفیت خواب خود بهره می‌‌گیرند.

عموما یکی از این 2 نکته در ذهنیت افرادی که برای بهبود خواب خود به پزشک مراجعه می‌‌کنند، نسبت به داروهای خواب‌آور دیده می‌‌شود: «مخالفت با مصرف داروهای خواب‌آور که آن ها را مضر و عامل اعتیاد می‌‌دانند» یا «درخواست برای ادامه داروی خواب‌آوری که مدت‌هاست مصرف می‌‌کنند». نظر کدام گروه درست‌تر است؟ آیا مصرف داروهای خواب‌آور اعتیادآور است؟ آیا خواب کسی که مدت‌هاست از این داروها مصرف می‌‌کند و کماکان دچار کم‌خوابی است، قابل‌اصلاح است؟ به پاسخ این 2 سوال می‌‌پردازم.

درمان کم‌خوابی

برای بهبود کم‌خوابی باید نکاتی را در نظر داشت:

کم‌خوابی، نشانه یک بیماری دیگر است

بسیاری از بیماران ممکن است از سرفه، تب یا درد در رنج باشند. برطرف‌کردن هر یک از این نشانه‌ها بدون رسیدگی به علت آن ها ممکن است عواقب وخیمی داشته باشد. مثلا سرفه یا تب ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری عفونی و درد نشانه‌ای از هر یک از بیماری‌های عمومی بدن باشد. مصرف داروهای ضدسرفه، تب‌بُر یا مسکن بدون تشخیص اختلال زیربنای آن ها به پیشرفته‌تر شدن بیماری زمینه‌ای کمک می‌‌کند و درمان را به تاخیر می‌‌اندازد. این در حالی است که در بسیاری از موارد، سرعت عمل نقش مهمی در مداوا دارد. کم‌خوابی نیز عموما یک نشانه است نه یک بیماری مستقل، بنابراین باید دنبال علت گشت نه آن که تنها با یک داروی خواب‌آور روی نشانه مهمی که می‌‌تواند در رسیدن به شناسایی بیماری عامل آن کمک‌کننده باشد، سرپوش گذاشت و درمان اصلی را به تاخیر انداخت.

کم‌خوابی ممکن است تنها نشانه‌ای از رعایت‌نکردن بهداشت خواب باشد. در عین حال می‌تواند نشانه‌ای از ناتوانی در مدیریت مناسب تنش‌های روزمره یا رویدادهای ناخوشایند، یک بیماری عمومی یا عضوی (مانند بیماری‌های ریوی) یا حاکی از هر یک از بیماری‌های روان‌پزشکی مانند اختلالات افسردگی و اضطرابی باشد. پس ارزیابی علت بروز کم‌خوابی مهم‌تر از رفع فوری آن است.

اصول بهداشت خواب

هر فردی – چه دچار بیماری باشد و چه نباشد – برای حفظ ویژگی‌های مطلوب خواب خود، لازم است همواره نکاتی را رعایت کند:

روش نادرست: «من هر شب بعد از صرف قهوه و تمام شدن برنامه‌های تلویزیون که در حالت استراحت روی تختخوابم تماشا می‌کنم، می‌‌خوابم.»

روش درست: «من هر شب در ساعت معینی می‌‌خوابم و هر روز حتی در تعطیلات در ساعت معینی بیدار می‌‌شوم. از اتاق خواب برای تماشای تلویزیون یا رسیدگی به کارهای روزمره استفاده نمی‌کنم و پیش از خواب غذای سنگین، چای، قهوه، نوشابه یا سیگار مصرف نمی‌کنم. اصولا پیش از خواب تلویزیون تماشا نمی‌کنم و با رایانه کار نمی‌کنم، ولی ممکن است روزنامه یا کتاب بخوانم.»

روش نادرست: «خوشبختانه عصرها همیشه یک خواب حسابی دارم، ولی بدبختانه شب‌ها خیلی دیر خوابم می‌‌برد.»

روش درست: «سعی می‌‌کنم روزها کمتر بخوابم تا شب‌ها راحت خوابم ببرد. هر وقت دوره‌های بی‌خوابی شروع می‌‌شود، روزها جلوی خوابم را می‌‌گیرم.»

روش نادرست: «برای رفع بی‌خوابی شبانه، عصرها به شدت ورزش می‌‌کنم که تا نزدیک زمان شام طول می‌‌کشد.»

روش درست: «به شکل مستمر و با برنامه ورزش می‌‌کنم، ولی سعی می‌‌کنم این برنامه 6 ساعت پیش از خواب انجام شود. غروب‌ها گاهی از روش آرام‌سازی که یاد گرفته‌ام استفاده می‌‌کنم و حمام با آب گرم قبل از خواب هم گاهی به بهتر شدن خوابم کمک می‌‌کند.»

روش نادرست: «هر وقت خوابم نمی‌برد تا حدود 2 ساعت در تختخواب در تقلا هستم و نگرانم که صبح خواب بمانم.»

روش درست: «هر وقت خوابم نمی‌برد از تختخواب بیرون می‌‌آیم و چند دقیقه به کارهای عقب‌افتاده‌ام می‌‌پردازم یا کتاب می‌‌خوانم. سعی می‌‌کنم محیط خواب خنک و کاملا تاریک باشد.»

درمان علت زمینه‌ای

در قریب به اتفاق موارد کم‌خوابی، علتی پشت آن نهفته است. به جز دلایل جسمانی که اشاره‌ای به آن شد، انواع اختلالات افسردگی و اضطرابی زمینه‌ساز کم‌خوابی هستند. فرد افسرده به جز بی‌حوصلگی، ناامیدی و کاهش اعتماد به‌نفس، اغلب در خوابیدن نیز دچار مشکل است.

 اگر چنین فردی تنها با مصرف داروهای خواب‌آور، کم‌خوابی خود را به ظاهر جبران کند، در واقع با ایجاد تاخیر در درمان افسردگی، علاوه بر آن که زجر ناشی از این بیماری را تحمل می‌‌کند، ممکن است دستیابی به نتیجه مطلوب از درمان بعدی را دشوارتر کند یا با ایجاد وابستگی به داروی خواب‌آور، یک «کم‌خوابی مقاوم به درمان» را نیز به مشکل افسردگی موجود بیفزاید. مانند آن که فرد دچار عفونت ریوی با مصرف خودسرانه داروی ضدسرفه و بدون درمان با آنتی‌بیوتیک، باعث گسترش عفونت ریوی و ایجاد بیماری مقاوم به درمان شود.

در صورتی که در موارد بیماری افسردگی یا اضطرابی، درمان از ابتدا به درستی معطوف به تسکین افسردگی و اضطراب شود، در نهایت مشکل خواب فرد نیز بهبود می‌‌یابد. حتی در مورد فرد افسرده‌ای که مدت‌ها به شکل بی‌رویه داروهای خواب‌آور مصرف کرده و کماکان دچار کم‌خوابی است، شروع درمان با داروهای دارای اثر دوگانه ضدافسردگی و خواب‌آور می‌‌تواند راهگشا باشد.

درمان دارویی

برای درمان علت زمینه‌ای کم‌خوابی که در بیشتر موارد یک اختلال افسردگی یا اضطرابی است، مصرف داروهایی که ضدافسردگی نام دارند و در واقع هم ضدافسردگی‌اند و هم ضداضطراب، در بیشتر موارد کفایت می‌‌کند. با این حال، از آنجا که اثر این داروها معمولا چند هفته پس از آغاز مصرفشان شروع می‌‌شود، پزشک معمولا داروی سریع‌الاثری مانند داروهای خواب‌آور نام برده شد. در این مطلب را به‌عنوان داروی کمکی تجویز و حداکثر پس از چند هفته قطع می‌‌کند. این قطع زودهنگام داروی خواب‌آور مانع از ایجاد وابستگی می‌‌شود و البته داروی اصلی ضدافسردگی اغلب تا مدتی برای جلوگیری از بازگشت علایم ادامه می‌‌یابد. داروهای ضدافسردگی برخلاف داروهای خواب‌آور باعث وابستگی نمی‌شوند. البته همواره استثنائاتی در تجویز داروها وجود دارد که با نظر پزشک اعمال می‌‌شود. مثلا پزشک ممکن است مصرف طولانی‌مدت داروی خواب‌آور را نیز در مواردی لازم بداند.

درمان غیردارویی

روش‌های غیردارویی مانند روان‌درمانی‌های شناختی‌ رفتاری نیز در درمان کم‌خوابی می‌‌تواند موثر باشد. البته این درمان‌ها در بیشتر موارد باز هم باید معطوف به درمان اضطراب و افسردگی شود.

آیا مصرف داروهای خواب‌آور اعتیادآور است؟

در گذشته از داروهایی مانند فنوباربیتال برای بهبود خواب استفاده می‌‌شد که اکنون اصلا جایگاهی در این امر ندارد. امروزه داروهای متنوعی مانند دیازپام، کلونازپام، لورازپام و آلپرازولام به وفور به این منظور تجویز و مصرف می‌‌شوند. این داروها عموما ابتدای مصرف باعث ایجاد خوابی با کیفیت مطلوب می‌‌شوند و از طرفی اثر ضداضطراب دارند و باعث افزایش آرامش فرد می‌‌شوند. با این حال، مصرف خودسرانه آن ها به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود و در بسیاری از موارد اثر خواب‌آوری آن ها پس از مدتی کاهش می‌‌یابد. حتی ممکن است در مواردی در درازمدت به تشدید مشکلات خواب منجر شوند؛ به‌طوری که کاهش مقدار یا قطع مصرفشان به بهبود کیفیت خواب کمک کند.

از سوی دیگر، مصرف خودسرانه این داروها در افرادی که مشکل تنفسی دارند، ممکن است به وخامت وضعیت تنفسی بینجامد. در پاسخ به سوال بالا، می‌‌توان گفت این داروها قابل‌سوءمصرف هستند و البته این سوءمصرف عموما توسط افرادی که دچار اعتیاد به موادمخدر یا محرک هستند، دیده می‌شود. با این حال، این داروها در صورتی که زیرنظر پزشک مصرف شوند و براساس تشخیص درست و در مدت لازم به کار روند، تاثیر زیادی در بهبود خواب و علایم اضطرابی افراد دارند و در واقع در این شکل مصرف، باید آن ها را جزو داروهای بسیار کم‌عارضه به حساب آورد