دانستنی های زندگی

دانستنی های تغذیه،خانه داری،روان شناسی،زناشویی ،تربیتی ،علمی و....

دانستنی های زندگی

دانستنی های تغذیه،خانه داری،روان شناسی،زناشویی ،تربیتی ،علمی و....

توصیه های حاج آقا دولابی برای ماه مبارک رمضان



 توصیه های حاج آقا دولابی برای ماه مبارک رمضان


 
  حاج اسماعیل دولابی  توصیه‌هایی برای درک لحظات ویژه ماه مبارک رمضان دارد که بخشی از آن را با هم مرور می کنیم.
.* شب‌های ماه رمضان است، اغلب شما جوان هستید. وضو بگیرید. نماز بخوانید. کم حرف بزنید. کم قصه بگویید. این چیزهایی که در تلویزیون نشان می‌دهند، برای تفریح است یا برای بچه‌ها. شما که روزه دارید، کمتر این و آن را گوش دهید. کمی به کارهایتان برسید. نیم ساعت یا یک ساعت بعد از نماز در سجاده بنشینید و خدا را یاد کنید. افطار که کردید، بدنتان که آرام گرفت، با دعایی، با ثنایی یک دقیقه خدا را یاد کنید. با خودتان خلوت کنید. به قرآن نگاه کنید. یا این که اصلا ساکت بنشینید. این خیلی قیمتی است. آدم افطار حقیقی را با خدا می‌کند. افطار حقیقی که خوردن نیست. ابعث حیا، آن افطار است . نماز پیامبر(ص) است. روزه علی(ع) است. افطار خداست. از افطار بالاتر هم چیزی نیست. علی(ع) روزه است؛ یعنی هر که علی(ع) را قبول کند، در دنیا کم حرف می‌زند، آلوده نمی‌شود. ذکر دنیا را کم می‌کند، ادعایش از بین می‌رود. هر که پیغمبر را نگاه کند، نماز خوانده است. ذکر خدا می‌گوید، دعا می‌کند، صلوات می‌فرستد . همین طور می‌آید جلو تا خدا را ملاقات می‌کند و می‌گوید اشهد، خدا را دیدم. «اشهد ان لا اله الا الله »می‌گوید و بالا می‌رود .
 نگویمت که همه ساله می پرستی کن / سه ماه “می” خور و نه ماه پارسا باش تفسیر این بیت حافظ این است که سه ماه رجب و شعبان و رمضان فصول اهل محبت است . سه ماه کافی است تا نه ماه دیگر را شراب صافی:
 یامن یکفی من کل شی و لا یکفی منه شی ، اکفنی ما اهمنی من امر الدنیا و الآخره
 آنچه نادیدنی است برایت به تماشا بگذارد . اولیای خدا چه چیزی برداشت کردند که وقتی به این ماه می رسیدند، مثال بارز« واشتاق الی قربک فی المشتاقین» بودند . بی شک به خدا اطمینان داشتند و در هر حال رضا بودند . آدم ها برایشان فرقی نمی کرد و همه را به دید الهی می دیدند . مریضی و بی پولی و مرگ و غم و غصه و حتی شادی ها برای آن ها نشانه است از سلطان السلاطین . چرا ما به خدا اعتماد و اتکا نمی کنیم؟ در صورتی که می دانیم کسی ما را اندازه او دوست ندارد و به فکر ما نیست و توکل بر غیر او خسران دنیا و عقباست .
« خاب الوافدون علی غیرک و خسر المتعرضون الا لک»
  یک راهنمایی برای آن هایی که دلشان در حال تپش است : 
 عارف فانی سید هاشم حداد (ره) می فرمایند:
  همت عالی دار ، به چیزهای کوچک قانع مشو ، این قدر دور خود نگرد ، به اوبسپار و جلو برو .مرد باید عالی همت باشد . حیف است کسی که می خواهد به محضر سلطان السلاطین حضور یابد، درراه مثلا از گدای سر گذر چیزی بخواهد.” *************************************************** *هر جا غصّه دار شدی، استغفار کن. استغفار امان انسان است. * *
 به این کاری نداشته باش که چرا محزون شده ای ، اذیّتت کرده اند ؟ گناهی کرده ای؟ بعضی وجود خودشان را گناه می دانند. شما می گویی چرا من درست کار نمی کنم ، او خودش را گناه می داند. محزون که شدی استغفار کن. * *چه غم خود را داشته باشی و چه غم مؤمنین را ، استغفار غم ها را از بین می برد. همان طور که وقتی خطا می کنی، همه صدمه می خورند ، مثلاً وقتی چند نفر کفران نعمت می کنند، به همه ضرر می رسد ؛ استغفار هم که می کنی به همه ماسوای خودت نفع می رسانی. در حدیث است که هشت چیز شما دست خداست :
  موت و حیات, مرض و صحت, فقر و غنا, خواب و بیداری, چه چیزی می ماند که دست خودمان باشد ؟

این غذا در ماه رمضان شما را سیر نگه می دارد



این غذا در ماه رمضان شما را سیر نگه می دارد

ما در این گزارش غذایی را به شما معرفی می کنیم که به علت دیر هضم بودن آن و همچنین تأمین آنتی اکسیدان و آب بدن می تواند غذایی مفید در طول ماه مبارک رمضان باشد.

میترا زراتی متخصص تغذیه گفت: با توجه به این که وعده افطار دیر صرف می شود، مصرف افطار همراه با شام مفصل مشکل آفرین است.

وی در ادامه گفت: توصیه می شود فاصله ۳۵ دقیقه ای بین صرف افطار تا شام باشد به شرط این که افطار یا شام سبک صرف شود.

زراتی در ادامه تصریح کرد: بهترین توصیه این است که یک افطار ساده همراه با شیر ولرم باشد و در وعده شام حتما از کربوهیدرات هایی مانند نان یا برنج استفاده شود.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی همچنین اظهار داشت: بهترین کربوهیدرات هایی که می توان توصیه کرد چه در وعده افطار و چه در وعده سحر ماکارونی است.

وی در ادامه افزود: به علت دیر هضم بودن نشاسته موجود در ماکارونی، این غذا روزه داران را زمان بیشتری سیر نگه می دارد به ویژه اگر همراه با سبزیجاتی مانند قارچ، فلفل دلمه، نخود فرنگی که آب مورد نیاز بدن و آنتی اکسیدان های بدن را می توانند تأمین کنند، استفاده شود.

 

منبع : سیمرغ

بازنشر : ایران گراند

استدلال‌ آیت‌الله بیات برای فتوای جنجالی شان



فتوای اخیر آیت الله بیات زنجانی درباره جواز نوشیدن آب برای آن دسته از روزه دارانی که دارای عطش شدید هستند، اظهار نظرهای گوناگونی را در روزهای اخیر به وجود آورده است. متن زیر پاسخی استدلالی به نقدهای وارده به این فتواست.
عصر ایران: فتوای اخیر آیت الله بیات زنجانی درباره جواز نوشیدن آب برای آن دسته از روزه دارانی که دارای عطش شدید هستند، اظهار نظرهای گوناگونی را در روزهای اخیر به وجود آورده است. متن زیر پاسخی استدلالی به نقدهای وارده به این فتواست.

بسم الله الرّحمن الرّحیم

پس از انتشار نظر اینجانب درباره کسانی که در اثر عطش شدید نمی توانند روزه بگیرند و مطابق دو روایت معتبر که مورد استناد بوده و هیچ گونه ردعی درباره آن دو وارد نشده است، عکس العمل های مثبت و منفی فراوانی صورت گرفت که دور از انتظار هم نبود و لذا احساس شد برای روشن شدن بیشتر اذهان مؤمنین و بالخصوص برای توجیه کسانی که دنبال فرصت هایی هستند تا مستمسکی به دست بیاورند، نکاتی را متذکر شوم :

این مسئله و امثال آن را فقها در کتاب های مفصل فقهی و بزرگان فقه در رساله ها و حواشی خود بر عروة الوثقی و مانند آن، گاهی با صراحت و گاهی به صورت تلویح ذکر فرموده اند، ممکن است که چیزی برای کسی امری بدیع و جدید به شمار برود، ولی اگر به منابع مربوطه رجوع شود، این مساله امری بدیع و جدید نبوده و بلکه مسبوق به سابقه است.

فقهای عظام در کتاب صوم، فصل و یا بابی را عنوان فرموده اند که در آن مواردی را که افطار روزه بر آنان جایز است، ذکر کرده اند و این باب و یا فصل به تبع روایاتی است که از اهل بیت رسول خدا(ص) وارد شده است، چون مطابق حدیث متواتر نبوی، اهل بیت(ع) عِدل قرآن و ثقل اصغر و مفسر و مبین و شارح آن می باشند، با این که قرآن کریم ماه رمضان را ماه صیام برای همه اعلام کرده است و روزه آن را بر همگان فریضه دانسته است، ولی روایات از روزۀ آن شیخ و شیخه و ذوالعطاش و حامل مقرب و زن مرضعه و امثال آن را استثناء فرموده است و اهل بیت(ع) بیان فرموده اند که این افراد می توانند صوم نداشته و روزه نگیرند و بلکه ظاهر روایات باب این است که برای آنان روزه گرفتن جایز نبوده و این برای آن ها رخصت نیست، بلکه عزیمت است، اگرچه بعضی از فقها رخصت استفاده کرده اند.

 اما اهل بیت(ع) به دلیل این که عالم به کتاب خدایند و مهبط وحی هستند، فرموده اند که درست است قرآن کریم روزه را بر همه واجب قرار داده است و هیچ استثنایی را روا نداشته، اما یک سلسله ضوابط و ملاک ها و معیارهایی هم در اختیار گذاشته است که تمامی احکام الهی با توجه به آن ها معنی و مفهوم پیدا می کند و از جمله آن ها این است که خدای عالم دستور عسر آور و حرج آور صادر نمی کند "یرید الله بکم الیسر و لا یرید بکم العسر "بقره ١٨٥ و "ما جعل علیکم فی الدین من حرج "(حج ٧٨ ) و رسول خدا (ص) فرموده است : من دینی را برای شما آورده ام که اساس و پایه آن بر آسانی و سهولت گذاشته شده است و از همین رو حدیث رفع، نه چیز را از امت رسول خدا(ص) از باب امتنان برداشته و رفع کرده است و این حدیث را به نام حدیث امتنانی نام گذاشته اند و در فقه و اصول، احکام و قواعدی را فقها و اصولیون بزرگ از آن استخراج کرده اند و مطابق همین قاعده امامان فرموده اند افرادی که روزه برای آنان ضرر دارد و یا موجب عسر و حرج می شود، به طوری که عادتاً قابل تحمل نیست، می توانند روزه نگیرند.


از جمله موارد استثناء شده در روایات بحث "ذوالعطاش" است، و از جمله آن مواردی که جای بحث دارد، اگرچه در روایات نیست، جاهایی است که افراد به دلیل شرایط جوّی و محیطی نمی توانند روزه بگیرند، مانند جاهایی که طول روز 21 ساعت است و شب ها کوتاه و یا شش ماه از سال شب است و شش ماه روز . آیا فقیهی می تواند بگوید این آدم ها دوبار فقط در طول سال نماز بخوانند و یا کلاً روزه نگیرند؟ با کمال خوش وقتی بزرگان ما این موارد را مورد غفلت قرار نداده و راه حل فقهی آن را ذکر کرده اند و جالب آن است که این نوع تحلیل ها و ارائه راه حل ها را نیز خود امامان(ع) به ما یاد داده اند.

قاعده لاضرر از جمله قواعد عام و کلی مورد نظر بزرگان فقه و اصول می باشد و مطابق این قاعده، فقها و اصولیون، تفریغات و احکام و آرائی را در ارتباط با احکام عناوین اولیه و ثانویه ذکر فرموده اند و چه گره هایی را باز کرده و مطالب بلند و ارزشمندی را در اختیار همگان قرار داده اند و مطابق همین قاعده و مشابه آن فتوا داده اند که اگر کسی احتمال ضرر بدهد و احتمالش قابل اعتنا و توجه (معتدّ به) باشد، مثلاً اگر روزه بگیرد مریض می شود و یا مریضیش طولانی می شود، نباید روزه بگیرد؛ بنابراین اگر مطالبی از این قبیل گفته شده است، از روی دقت و محاسبه و نگاه جامع به کتاب، سنت، روایات مختلف، عمومات، مخصصات، مقیدات و قواعد اولیه و ثانویه بوده است.

حال با توجه به این مقدمات وارد اصل موضوع می شویم  و آن این است که اگر کسی دارای مرض عطاش است و در اصطلاح فقهی به آن "ذوالعطاش" می گویند و قدرت و تاب تحمل تشنگی را ندارد و یا طوری به مشقت می افتد که در حالت عادی و متعارف قابل تحمل نیست، چه امید به زوال آن داشته باشد و چه نداشته باشد، می تواند افطار کند و مطابق صحیح محمد بن مسلم برای هر روز بیست سیر طعام به فقرا بدهد و قضاء هم ندارد، ولی سید صاحب عروة، قضاء بر آن را اگر بعداً قدرت پیدا کند، واجب دانسته است.

مرحوم آیت الله بروجردی و مرحوم امام و مرحوم آیت الله حکیم و مرحوم آیت الله خوئی اشکال کرده اند که دلیلی بر وجوب قضاء نیست؛ بلکه دلیل بر عدم آن وجود دارد و اگر مرحوم سید به صورت احتیاط می گفت قابل دفاع بود؛ تا اینجا بحثی نیست، ولی مسئله مورد بحث این است که اگر کسی و یا کسانی به علت عطش موقت و مقطعی که قابل تحمل و تاب آوردن نیست، مثل کارگرانی که به علت بلندی روز و سختی کار احساس تشنگی می کنند و با آن احساس تشنگی شدید، عملاً نمی توانند روزه بگیرند، آن گونه که در خود روایت مؤثقه عمار آمده: "فردی عطش به وی غلبه می کند و می ترسد که صدمه ای بر جانش وارد شود" و طبق روایت معتبر مفضل بن عمر: "افرادی که در اثر شدت عطش نمی توانند روزه بگیرند، باید چکار کنند؟

که امام صادق (ع) می فرمایند به مقداری که رمق آنان را حفظ کرده و جلوی خطر را بگیرد و یا به مقداری که رفع تشنگی بکنند، می توانند آب بیاشامند". بدون تردید این آدم که در چنین وضعیتی قرار دارد و تاب تشنگی را ندارد، اگرچه مقطعی و موردی باشد ضرورت پیدا کرده و در عسر و حرج قرار گرفته است، مطابق قاعده قرآنی و مسلم اسلامی نفی عسر و حرج، نمی توان گفت این فرد به این دلیل که چون شیخ و شیخه نیست و ذوالعطاش هم نیست و زن حامله و شیرده نیست، حق افطار ندارد و چون از موارد عسر و حرج است و عسر و حرج یک اصل کلی و سیال در تمامی امکنه و ازمنه تا قیامت می باشد، پس باید به خاطر رفع ضرورت و عسر و حرج، اجازه خوردن آب را داد و مطلب تا اینجا نیز مورد قبول همگان است.


تمام بحث در این است که آیا اگر فردی که به خاطر سد رمق مجاز است آب بخورد، و اگر نخورد، قدرت ادامه کار و حیات ندارد و حق دارد به خاطر رفع عطش آب بیاشامد، به چه دلیل؟ جواب این است به دلیل "مؤثقه عمار" و "معتبرۀ فضل بن عمر" چنین اجازه ای صادر شده است . اینجا یک احتمال این است این آدم که مجاز است به اندازه سد رمق آب بیاشامد، یعنی مجاز است تا افطار کند و بنابراین روزه اش باطل است، منتهی به خاطر حرمت ماه رمضان تا آخر باید امساک کند و طبعاً با چنین فرضی مطابق عمومات بعداً قضای آن را به جای می آورد که به نظر ما اگر در متن روایات خوب دقت کنیم و سؤال سائل و جواب امام را ملاحظه کنیم، خواهیم دید که سؤال از این باب نیست که سائل این را نداند، اگر کسی مضطر شد و احساس خطر کرد، چکار باید بکند.

 چراکه طرف عمار ساباطی است؛ او فردی عادی نیست؛ چراکه از اجلۀ روات بوده و خودش فقیه است و برای او روشن است که "الضرورات تبیح المحذورات" ولی در این مورد مشکلش این است که آیا راه حلی برای ادامه روزه بدون افطار و ابطال متعارف وجود دارد یا نه و شاهد روشن آن همان متن روایت "مفضل بن عمر" است که سؤال را این طور مطرح کرده است " إن لنا فتیات و شباناً لا یقدرون علی الصّیام من شدّة ما یصیبهم من العطش " امام هم پاسخ فرمودند: "فلیشربوا بمقدار ما تروی به نفوسهم و ما یحذرون" بدین معنا که ما افرادی داریم که به علت شدت عطش توان روزه گرفتن را ندارند و حضرت نفرمودند که افطار کنند، در حالی که در حکم شیخ و شیخه و ذوالعطاش و زنان حامله با صراحت فرمودند : "لا حرج أن یفطرا" مانعی ندارد افطار کنند.1


از نوع سؤال و جواب پیداست که آنان دنبال این بوده اند که با حفظ روزه و صائم بودن راه حلی به دست آورند و به همین جهت صاحب وسائل این را در بابی مستقل عنوان کرده و تحت عناوین افطار نیاورده است . بنابراین در اصل ضرورت اختلافی نیست و نیز جواز آشامیدن داده شده و در این جهت هم اختلافی نیست و اختلاف ما در این است که آیا این مورد از موارد افطار است تا مطابق قواعد بعداً قضایش واجب گردد و یا این که از مصادیق افطار مبطل روزه نیست و مثلاً مانند این است که به حلق کسی به زور آب بریزند، یا فردی از روی نسیان تا سیراب شدن آب بنوشد و یا کسی را داخل استخر بیندازند ؟ در اولی و دومی چیزی به حلق رسیده است، اما مبطل نیست و در مورد سوم نیز ارتماس تحقق یافته، اما مبطل نیست . کسی که از شدت تشنگی برای سد رمق و به اندازه آن آب نخورد، می میرد و تاب و توانش را از دست می دهد، از مصادیق افطار مبطل نیست.

اما می ماند این که برخی معتقدند این روایات به جهت سند مشکل دارند که تحقیق شد و نتیجه آن به شرح زیر است:

در مورد روایت اول که از محمد ابن یعقوب کلینی نقل شده، همه روات ثقه اند و بحثی راجع به آن ها نیست اگرچه تعدادی از آن ها فطحی مذهب اند، ولی همه رجالیون آن ها را از اجله روات و ثقه دانسته اند.

اما در مورد روایت دوم نوع خدشه هایی که ایجاد می شود، در مورد اسماعیل بن مرار است که البته همگی او را ثقه می دانند. گروهی او را به این دلیل ثقه می دانند که محمد ابن حسن ابن ولید که آدم دقیق و حساسی است گفته است که کتاب های روائی یونس ابن عبدالرحمن که به ما روایت شده است، همه صحیحه  و قابل اعتماد است، غیر از آن که محمد ابن عیسی ابن عبید تنها از یونس نقل می کند و از جمله کسانی که کتب یونس را برای ما نقل کرده، اسماعیل بن مرار است و نیز علامۀ شوشتری در قاموس الرجال جلد دو صفحۀ 75 تصریح دارد که این مشی قدمای ما بوده و حق است و بر آن متقدمین اجماع دارند که اگر حسن ابن ولید در مورد کسی حتی سکوت هم کرده باشد، او را ثقه می دانند.

 مرحوم آیت الله خوئی نیز در جلد 3 معجم در صفحۀ 183 دربارۀ تعداد روایات اسماعیل از یونس می گوید از دویست بیشتر است و ظاهراً از کتاب های یونس آورده شده و مطابق با نظر ولید همه آن ها صحیح است؛ اما به اعتقاد ما تصحیح قدما دلیل بر صحت روایات او نیست، ولی این مرد ثقه است ؛چون در اسناد تفسیر علی ابن ابراهیم قمی آمده است و علی ابن ابراهیم قمی در مقدمه تفسیرش نقل کرده هر چه نقل کرده ام، از ثقات است.


اما در مورد مفضل ابن عمر که باز برخی خدشه می کنند، شیخ گاهی او را در کتاب رجالش جزو اصحاب امام صادق(ع)به شمار آورده و گاهی از اصحاب امام کاظم(ع)؛ احمد ابن خالد ابن برقی او را از اصحاب امام کاظم(ع) می داند؛ ابن غضائری او را ضعیف متهافت معرفی کرده و نجاشی هم او را ضعیف می داند، اما شیخ مفید او را از خواص و ثقات و از فقهای صالح و محرم راز امام صادق(ع) معرفی کرده است و نیز شیخ طوسی او را از ممدوحین به حساب آورده. صاحب مجمع آیت الله خویی جمع بندی کرده و فرموده اند نسبت تفویض و خطابی بودن او ثابت نشده است ، ولی از عبارت کشی به دست می آید، مستقیم بوده و بعد خطابی شده است، ولی آیت الله خویی نظر کشی را رد کرده و گفته اند استقامت او ثابت و خطابی بودنش دلیل ندارد، کما این که نجاشی خطابی بودنش را به "قیل" نسبت داده و خود قاطعانه نفرموده است و اما روایات، هم در مدحش آمده و هم در ذمش ولی تمام روایاتی که از امام کاظم(ع) آمده در مدح اوست و از همین جا استفاده می شود روایاتی که دال بر ذم اوست، جهات دیگری داشته است، نظیر روایاتی که در ذم محمد ابن مسلم و زراره که استوانه های حدیث و فقه اند از امام صادق(ع) وارد شده که عمدتاً برای حفظ جان خود آنان بوده است.

در جلالت شأن مفضل همین قدر بس که امام صادق(ع)  کتاب عظیم توحید را به نام توحید مفضل اختصاص داده و نجاشی این کتاب را به نام فکر نامیده است، علاوه بر این ابن قولویه و شیخ مفید صریحاً او را توثیق فرموده است؛ اما این که نجاشی او را فاسد المذهب و مضطرب الروایة نامیده، با تصریح مفید که او را از فقهاء بزرگ نامیده، در تعارض است و هر دو با این تعارض ساقط اند. بنابراین روایاتی که می شود گفت متواتر است اجمالاً بر عظمت و علو شأن و درجه او دلالت دارد.

روایاتی که نقل شده هر دو به جهت سندی هم معتبر است و انسان های اهل فن این دو روایت را به جهت سند نمی توانند رد کنند و ما از این دو روایت معتبر این طور می فهمیم که امام این را از مصادیق افطار مبطل نمی داند وگرنه اشاره به لزوم فدیه و قضا می کرد و اگر کسی بگوید این دو روایت از این جهت ساکت است و در مقام بیان نیست و از آن جواز افطار را استفاده کند و قضا را از عمومات دیگر، پاسخش آن است که دوباره به متن دو روایت رجوع کنید تا روشن گردد که سؤال از جواز خوردن نیست، چون جواز خوردن در حد ضرورت از مصرحات قرآن و مؤکدات رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) او و مفسران سیره و سنت او بوده و بسیار بعید است که این افراد این قدر از این مسائل به دور بوده و فاصله داشته باشند و از عمار و امثال او که از فقیهان بزرگ بوده اند، بعید است ندانند، بلکه سؤال این بوده که آیا راه حلی وجود دارد که انسان روزه خودش را حفظ کند و در عین حال به خاطر رفع عطش خطرناک، مقداری آب نوشیده تا سد رمق کند؟ که امام این راه حل را اجازه داده است و اگر از روایت مطابق معمول برداشت کنیم و از طریق عموماتی که قضای روزه را واجب می داند، قضای آن را واجب بدانیم به دلیل این که روایت در همین مورد خاص وارد شده و مربوط به عطش موقت است و حکم جواز افطار در مواقع ضرورت، از قواعد و عمومات و قضای آن به دست می آید و در نتیجه لغویت این دو روایت که در اعتبار آن ها هیچ تردیدی نیست، لازم می آید.

در پایان بر این نکته تأکید می کنم که از این روایات به روشنی به دست می آید در موارد مذکور در آن ها آشامیدن به اندازه سد رمق، مفطر و مبطل روزه نیست و این دو روایت حاکم بر عمومات و قواعدی است که در صورت افطار قضا را واجب می داند و طبعاً این مورد قضا و کفاره ندارد و اگر کسی احتیاط کند، بلامانع و بلکه مطلوب و حسن است.

از این که بعضی از افراد با عکس العمل های خود ما را وادار کردند در حد بسیار کوتاه به صورت علمی وارد بحث شویم، سپاسگزاریم .

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته

اسدالله بیات زنجانی

قم المقدسة - بیست و چهارم تیرماه 1392

1- توجه به این نکته نیز لازم است که در روایت موثقه عمار در نسخه وسائل کلمه "عطاش" آمده، اما بعد از تحقیق توجه شد که این عبارت در تهذیب و کافی "عطش" استفاده شده و این دومی صحیح است.

علت بوی بد دهان روزه دار چیست؟



برخی از روزه داران در این ایام دچار بوی بد دهان می شوند، اما نمی دانند علت آن چیست و چگونه می توان با آن کنار آمد.رضایی با اشاره به این که در اصطلاح پزشکی بوی بد دهان را halitosis می نامند، بیان کرد: علل بروز این عارضه را می توان به دو دسته تقسیم کرد، دسته اول علل موضعی هستند که منظور همان بیماری های مربوط به دهان و لثه است و دسته دوم علل سیستماتیک هستند که شامل بیماری هایی مانند دیابت، ناراحتی های کلیوی یا سیگار کشیدن می شود.

آسیه رضایی ادامه داد: با آگاهی نسبت به عوامل موضعی بوی بد دهان، روزه داران می توانند با آگاهی از ایجاد آن جلوگیری کنند.

رضایی ادامه داد: درون دهان گونه های مختلف باکتری زندگی می کنند و موادی مانند آمونیاک و سولفیدها را که موجب ادامه زندگی باکتری ها می شوند، تولید می کنند.

وی اظهار کرد: عوامل متعددی در ادامه حیات باکتری ها و در نتیجه بوی بد دهان دخیل هستند که از مهم ترین آن ها می توان به مسواک نزدن یا شیوه اشتباه مسواک زدن، زبان آلوده، سوراخ های درون دهان، بیماری های لثه ناشی از استفاده از پلاک ارتودنسی، دندان مصنوعی و غیره اشاره کرد.

این دندان پزشک با اشاره به این که بسیاری از روزه داران در طول روز از مسواک زدن خودداری می کنند، تصریح کرد: این کار اشتباه است، چرا که هیچ مغایرتی میان روزه داری و مسواک زدن وجود ندارد.

منبع: خبرگزاری ایسنا

بیماری‌هایی که در کمین روزه‌داران هستند




مجله زندگی ایده آل: سالی دیگر گذشت و ماه رمضان و فرصتی دیگر برای عبادت و پاک سازی روح فرا رسید. اما گاهی‌ اوقات این پاک سازی با اشتباهاتی که روزه‌داران درمورد تغذیه‌شان مرتکب می‌شوند، به قیمت از دست دادن سلامت جسمی تمام می‌شود. بدون جسم سالم نمی‌توان به راحتی از فضایل این ماه پربرکت بهره برد. پس توصیه‌های ما برای حفظ سلامت در ماه رمضان را از دست ندهید.

یبوست

 در ماه رمضان به علت ناشتایی طولانی مدت، تغییراتی در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود؛ از جمله این که ترشح اسید معده افزایش می‌یابد و به دلیل این که بدن به اندازه کافی مواد غذایی، آب و مایعات دریافت نمی‌کند، حرکات دستگاه گوارش کم می‌شود. درنتیجه فرد دچار بیوست خواهد شد.

راه حل: در افطار و سحر حتما باید میوه و سالاد به‌همراه روغن زیتون میل شود. به خصوص در وعده سحر کاهو را فراموش نکنید؛ چون کاهو در مقایسه با سایر سبزیجات از آب بیشتری برخوردار است، مضاف براین که حاوی مقدار زیادی فیبر است و فیبر از یبوست جلوگیری می‌کند. علاوه براین، می‌توان از خیسانده برگه آلو، زردآلو، انجیر، قیصی و خورش‌های ملین مانند خورش آلو و سبزیجات استفاده کرد. از مصرف غذاهای سنگین و پرچرب در طول افطار تا سحر خودداری کنید؛ زیرا دفع آن ها از معده کندتر است و باعث یبوست می‌شود. ورزش‌کردن در حد راه رفتن آهسته و انجام ورزش‌های کششی نیز مفید خواهد بود.

کم آبی

مصادف شدن ماه رمضان با فصل تابستان، طولانی بودن روزها احتمال کم آبی و به دنبال آن ضعف و بی‌حالی را افزایش می‌دهد. کم آبی می‌تواند برای همه افراد به‌خصوص افراد مسن و بیماران قلبی و کلیوی بسیار خطرناک باشد.

راه‌حل: اولین نکته مهم، نوشیدن آب کافی بین زمان افطار تا سحر است. اما حواس‌تان باشد که یک دفعه مقدار زیادی آب وارد معده‌تان نکنید؛ بلکه به تدریج و برای مثال هر ساعت یک لیوان آب بنوشید. علاوه براین، مصرف سبزیجات و میوه‌ها به‌خصوص کاهو و هندوانه در وعده سحر باعث می‌شود در طول روز آب بیشتری در بدن باقی بماند. همچنین باید توجه داشته باشید هر نوشیدنی به‌غیر از آب به‌خصوص چای، قهوه و نسکافه به شدت مدر است و باعث می‌شود که آب بدن در ساعات اولیه روز از دست برود و در نهایت فرد خیلی زود تشنه شود، بنابراین توصیه این است که در وعده سحر بیشتر از یک فنجان و روی هم رفته طی روز بیشتر از 4 استکان چای، قهوه و نسکافه کمرنگ و تازه مصرف نشود. همچنین باید از مصرف غذاهای خیلی شور، شیرین یا ترش خودداری کرد.

لختگی خون و سکته

کاهش مصرف مایعات در طول روز باعث می‌شود خون غلیظ شود و احتمال ایجاد لخته و گرفتگی عروق افزایش یابد. گرچه برخی افراد مبتلا به فشار‌خون ممکن است با روزه‌داری فشارشان پایین بیاید، اما بسیاری از آن ها با روزه‌داری فشارخون‌شان از کنترل خارج می‌شود.

راه‌حل: افرادی که سکته قلبی کرده‌اند، یا فشارخون بالا دارند، یا به طور کلی مبتلا به بیماری‌های عروق کرنر هستند، باید حتما با مشورت پزشک معالج خود روزه بگیرند. بهتر است که این افراد یک بار روزه بگیرند و در طول روز فشار خود را مرتب اندازه‌گیری کنند و ببینند که آیا فشارخون‌شان از کنترل خارج می‌شود یا مشکلی ندارند و با همان دارو‌هایی که در سحر و افطار می‌خورند، فشارشان کنترل می‌شود یا خیر. علاوه بر این، خوردن غذاهای چرب و شیرین بیش از حد مجاز کلسترول، آلبومین و قند خون را افزایش می‌دهد، در نتیجه خون غلیظ می‌شود و احتمال سکته بالا می‌رود، بنابراین باید در این ماه پروتئین، گوشت و کلسترول کمتری مصرف کرد. نوشیدن آب به اندازه کافی از غلیظ شدن خون جلوگیری می‌کند.

بوی بد دهان

گاهی اوقات این مشکل آنقدر شدید می‌شود که فرد روزه‌دار ترجیح می‌دهد با هیچ کس از نزدیک رو‌به‌رو نشود!

راه‌حل: بوی دهان ممکن است علل بسیار متفاوتی داشته باشد، اما بیشتر بر اثر رفتارهای غذایی بد ایجاد می‌شود. از طرف دیگر، عدم رعایت بهداشت دهان و مسواک نزدن بعد از وعده سحر باعث می‌شود باقی‌مانده خوراکی‌ها در دهان بوی بدی را ایجاد کنند. علاوه براین، مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس نیز می‌توانند باعث بوی بد دهان شوند. بعضی از مشکلات گوارشی علل فیزیولوژیک دارند و باید توسط متخصص گوارش بررسی شوند تا در صورت نیاز برای بیمار دارو تجویز شود. اگرفردی تمام موارد مربوط به الگوی غذایی و بهداشت را رعایت کرد، اما هنوز این مشکل را داشت، حتما باید به متخصص گوارش مراجعه کند.

ریفلاکس معده

بسیاری از روزه داران به‌خصوص کسانی که دچار اضافه وزن هستند، بعد از افطار و سحر از اسیدی شدن معده خود شکایت دارند و مجبور می‌شوند از داروهای کاهنده اسید استفاده کنند.

راه‌حل: بعد از خوردن افطار به هیچ وجه دراز نکشید؛ چون این کار ریفلاکس را تشدید می‌کند. سیگار کشیدن نیز باعث باز شدن دریچه بین معده و مری می‌شود و ریفلاکس را تشدید می‌کند. علاوه براین، کسانی که ریفلاکس دارند، باید سعی کنند موقع سحر و افطار یک دفعه حجم زیادی از غذا را وارد معده‌شان نکنند و از مصرف چربی، نوشابه‌های گازدار، آب یخ، چای و قهوه غلیط خودداری کنند.

سنگ کلیه

بسیاری از افرادی که سابقه سنگ کلیه داشته‌اند، در ماه مبارک رمضان دوباره دچار سنگ سازی می‌شوند.

راه‌حل: کسانی که در گذشته حداکثر یک تا دو بار سابقه سنگ کلیه یا سنگ‌های ادراری داشته‌اند و امروز دیگر سنگی ندارند، مجاز به روزه‌گرفتن هستند؛ منتها باید مصرف مایعات را بیشتر کنند و بین افطار تا سحر 8 تا 10 لیوان آب بنوشند. همچنین در مورد کسانی که سنگ‌ساز نیستند، اما الان در قسمتی از کلیه‌شان یک سنگ دارند، اگر سنگ‌شان در جای حساسی نباشد و سال‌ها این سنگ را داشته باشند و رشد و تغییری نکرده باشد، معمولا می‌توانند روزه بگیرند. از طرف دیگر، کسانی که سنگ‌ساز مکرر هستند، توصیه می‌شود روزه نگیرند؛ زیرا هر لحظه که میزان اشباع ادرارشان از بعضی املاح افزایش پیدا می‌کند ،سنگ می‌سازند.

دامپینگ

خوردن آب سرد به مقدار زیاد برای شروع افطار می‌تواند بسیار زیانبار باشد و باعث دل‌درد و سوء‌هاضمه شود. حتی می‌تواند با ایجاد پدیده‌ای به نام دامپینگ باعث ضعف و بی‌‌حالی شدید در افراد شود.

راه‌حل: بهتر است افطار با یکی از مایعات ولرم آغاز شود؛ از جمله چای، شیر نسبتا گرم یا آب ولرم. افطار را نباید با نوشیدنی‌های یخ مانند آب یخ و نوشابه‌های گازدار آغاز کرد؛ زیرا وقتی مقدار زیادی نوشابه یا آب با یخ می‌نوشید، معده حالت اتساع پیدا می‌کند و باعث می‌شود خیلی زود سیر شوید. علاوه‌براین، شما می‌توانید تشنگی‌تان را با خوردن انواع سبزیجات و میوه‌ها به خصوص هندوانه برطرف کنید.

افت قند خون و سردرد

باتوجه به این که در فصل تابستان حدود 15 تا 16 ساعت روزه‌داری به طول می‌انجامد، قند خون پایین می‌افتد و آب بدن خیلی کم می‌شود. افت قند خون نیز باعث می‌شود بسیاری از روزه‌داران در طول روز با نزدیک شدن به زمان افطار دچار سردرد شوند.

راه‌حل: باز‌کردن روزه با استفاده از یک مقدار آب، شیر یا چای رقیق و گرم به اضافه 2 تا 3 خرمای کوچک، از یک طرف آب بدن را پاسخ می‌دهد و از طرف دیگر قند خون را به حالت طبیعی بر می‌گرداند. به این ترتیب بدن آمادگی بهتری برای استفاده از موادغذایی دیگر را پیدا می‌کند. علاوه‌براین، افراد دیابتی حتما باید با کمک یک متخصص تغذیه برنامه غذایی‌شان را از نظر مقدار کربوهیدرات‌ها و بقیه وعده‌ها و میان‌وعده‌های غذایی طی روز تنظیم کنند تا دچار افت قند خون یا اختلالات افزایش قند خون در وعده افطار یا سحر نشوند.