دست آوردهای علمی و فکری بشر

دست آوردهای علمی و فکری بشر

آیا تغییر یافتن مداوم دست آوردهای علمی و فکری بشری به معنی بی ارزش بودن آن هاست؟

تغییر یافتن و پویایی دست آوردهای فکری بشری نه تنها اشکال آن نیست، بلکه نقطه قدرت و ارزش این تفکرات به همین تغییر یافتن و پویایی دائم آن است. در علم تعصب روی یافته های قبلی وجود ندارد و همچنین امیال بشری در روش های رسیدن به حقایق علمی جایگاهی ندارند، علم خود را نقد می کند و همین باعث تکمیل شدن و پویایی آن می شود و این پویایی است که علم را علم می کند. 

هر دانشمندی تلاش می کند نشان دهد دانشمندان قبلی در مورد قضیه ای اشتباه می کرده اند و هر فیلسوفی نیز تلاش می کند که نشان دهد باقی فلاسفه در بررسی تفکری خطایی را مرتکب شده اند. لذا به جای توجیه و تحمیق خود، همواره با خرد نقاد به سراغ مسائل می روند و با موشکافی تلاش می کنند که ایرادهای افکار را بیابند و آن ها را با تغییر دادن کامل تر و در نتیجه کاراتر سازند.

با این حساب حتی دست آوردهایی که در گذشته صحیح شمرده می شدند و امروز صحیح شمرده نمی شوند خود بی ارزش نیستند، عدم وجود آن ها قطعاً باعث می شد دست آوردهای جدید علمی هرگز وجود نداشته باشند. لذا تفکرات غلط و دست آوردهای علمی مردود نیز از آنجا که به علم تکامل بخشیده اند و حرکت قطار دانش بشری را شتاب داده اند، قابل ستایش هستند.

در علم و خردگرایی بر خلاف باور رایج عوام به هیچ چیزی به دیده یقین نگاه نمی شود، بلکه همه چیز را به دیدن ظن می نگرند، اما این بدین معنی نیست که نتایج به دست آمده از این دیدگاه قابل اطمینان نباشند. این دیدگاه و نسبی نگری خود نتیجه قرن ها تفکر و تلاش فلاسفه و دانشمندان است و از پختگی خبر می دهد نه از ضعف. اما با این حال آنچه علوم و خردمندان نسبتا درست می دانند، بسیار بسیار کامل تر و منطقی تر از آن مفاهیمی است که دین مطلقاً درست می خواند. روش علمی کاملا برخاسته از واقعیت ها و استعداد شناخت ما نسبت به محیط اطراف است و تنها ابزار معتبر بشر برای رسیدن به حقایق است.

@philosophyofscience