این جهان کوه است و فعل ما ندا

این جهان کوه است و فعل ما ندا

شعر زیبا و معروف مولانا را همه شنیده ایم :

این جهان کوه است و فعل ما ندا
سوی ما آید نداها را صدا

فعل تو کان زاید از جان و تنت
همچو فرزندی بگیرد دامنت

این موضوع به گونه ای جدی بیان می دارد که نقش انسان در جهان هستی بر مبنای اصل کنش و واکنش استوار است و این موضوع در ادبیات کهن ما و در ضرب المثل های به جا مانده از نیکان ما مشهود است.

قرض است کارهای بدت نزد روزگار
 یک روز اگر ز عمر تو ماند ادا کند

اکنون این سوال مطرح است آیا در قرآن کریم این موضوع کنش و واکنش وجود دارد یا مورد اشاره قرار گرفته است ؟
در بررسی آیات قرآنی خداوند به کرات این موضوع را مورد اشاره قرار داده اند و با استفاده از قاعده بسط پذیری آیات الهی نباید تردیدی کرد که تاثیر پینک پنگی یا همان
ping pong effect
بر رفتار  و گفتار و تفکرات  ما در جهان هستی حاکم است و ما همواره در جهان خود ساخته خود زندگی می کنیم.
آیات زیر نمونه ای از تنظیم رفتار خداوند با بنده اش بر مبنای عملکرد اوست:

فَاذْکُرُونِی أَذْکُرْکُمْ ...   
 ١٥٢ بقره
به یادم باشید تا به یادتان باشم. 
—---—

...إِن تَنصُرُوا اللَّهَ یَنصُرْکُمْ....
 محمد ٧
اگر خدا را یاری کنید، یاریتان می کند.
—------—
 ...وَأَوْفُوا بِعَهْدِی أُوفِ بِعَهْدِکُمْ ....
٤٠ بقره
به پیمانتان وفا کنید تا به پیمانم وفا کنم.
—------—
وَإِن تَعُودُوا نَعُدْ...
 انفال ١٩
....و اگر بازگردید، ما هم باز خواهیم گشت؛...
—---------
.....وَإِنْ عُدتُّمْ عُدْنَا.....        
 اسرا ٨
هرگاه پشت کنید، ما هم پشت می کنیم.
—---------
.... نَسُوا اللَّهَ فَنَسِیَهُمْ .....  
  توبه ٦٧
خدا را فراموش کردند، خدا هم آنان را فراموش کرد.
حتی در ورژنی بالاتر اگر این خدا فراموشی از حد بگذرد، خداوند انسان را به خود باختگی هم مبتلا می کند. 

...نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ ..  
حشر ١٩
خدا را فراموش کردند، خدا هم خودشان را از یادشان ببرد.

وَمَکَرُوا مَکْرًا وَمَکَرْنَا مَکْرًا...
نمل 50
و دست به مکر زدند و [ما نیز] دست به مکر  زدیم.
—------—
إِنَّ الْمُنَافِقِینَ یُخَادِعُونَ اللَّهَ وَهُوَ خَادِعُهُمْ
نساء ١٤٢
منافقان با خدا نیرنگ مى ‏کنند و حال آن که او با آنان نیرنگ خواهد کرد.
—-------
أَمْ أَبْرَمُوا أَمْرًا فَإِنَّا مُبْرِمُونَ
زخرف ٧٩
بلکه آن ها تصمیم محکم بر توطئه گرفتند؛ ما نیز اراده محکمی (درباره آن ها) داریم!
—------—

فَلَمَّا زَاغُوا أَزَاغَ اللَّهُ قُلُوبَهُمْ
صف ٥
هنگامی که آن ها از حق منحرف شدند، خداوند قلوبشان را منحرف ساخت.
—-------------
....وَلْیَعْفُوا وَلْیَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَن یَغْفِرَ اللَّهُ لَکُمْ وَاللَّهُ غَفُورٌ رَّحِیمٌ
نور ٢٢
..... آن ها باید عفو کنند و چشم بپوشند؛ آیا دوست نمی‌دارید خداوند شما را ببخشد؟! و خداوند آمرزنده و مهربان است!

اکنون که بر اساس این آیات الهی رفتار خداوند با بنده اش انعکاس رفتار او با خداوند است  ، قطعا فطرت انسانی که نشات گرفته از ذات خداوندی است بر این کنش و واکنش شکل گرفته است و انسان همواره  در جامعه انعکاس رفتار خود را می بیند؛
پس بیاموزم که  رفتار دیگران با من بر مبنای رفتار من با آنان شکل می گیرد.
همان گونه که الطاف خدایی زمانی شامل حالم خواهد شد که با خداوند بر سر مهر و یک رنگی باشم.
یا علی مدد
محسن ط