استحمام گیاهی یکی از بهترین روش های درمان برای بعضی از بیماری هاست . این حمام ها محتوی اسانس بوده و از طریق پوست جذب می شوند؛ لذا دارای اثرات موضعی و عمومی هستند و اثر موضعی آن بر جسته است. گیاهان زیر به صورت گسترده ای در حمام های معطر مورد استفاده قرار می گیرند.
سنبل الطیب (Valerian)
والرین دارای ویژگی های آرام بخش و خواب آور است. بنابراین ترجیحاً در شب مورد استفاده قرار می گیرد. گاهی اوقات باید مواظب بود تا حین استحمام فرد به خواب نرود و در وان سقوط نکند. دم کرده ۱۰۰ گرم ریشه والرین یا ۲۵۰ گرم تنطور آن به وان افزوده می شود. می توان عصاره تام گیاه را توصیه نمود.
باد رنجبویه (Melissa)
بادرنجبویه دارای اثرات آرام بخش و شل کننده است و عمدتاً برای بیماری های قلبی با منشاء عصبی، بی قراری عمومی و مشکلات به خواب رفتن به کار می رود. بهتر است عصاره تام گیاه مورد استفاده قرار گیرد. به جای آن می توان یک تا دو قاشق غذاخوری از روغن خالص بادرنجبویه را به آب وان افزود.
اکلیل کوهی (Rosemary)
محتوی کافور (camphor) است که روی سیستم گردش خون و اعصاب تأثیر می گذارد و از طریق پوست جذب می شود. موارد مصرف حمام معطر با رزماری عبارتند از : افت فشار خون، اختلالات عروق محیطی، وریدهای واریسی و درد روماتیسمی، کوفتگی و کشیدگی رباط ها. دم کرده حاصل از ۵۰ گرم برگ رزماری در نیم لیتر آب به یک وان کامل افزوده می شود. عصاره تام رزماری نیز موجود است. به علت ویژگی های تونیک آن، استحمام با رزماری به بهترین وجه در صبح (همانند استحمام با ا### ترکی) و متعاقب آن استراحت کافی در بستر صورت می گیرد.
آویشن (Thyme)
اسانس آویشن به صورت محسوسی جذب و به مقدار زیادی از طریق ریه ها دفع می شود. همچنین اسانس تبخیر شده از آب داغ بخور داده می شود. در تمامی موارد مصرف عمومی آویشن استحمام با آن نیز مفید است. برای مثال به عنوان یک برطرف کننده اسپاسم و گشاد کننده برونش ها؛ در سرفه های مزمن، آمفیزم و کودکان مبتلا به سرفه خروسکی کاربرد دارد.
بابونه (Chamomile)
در مصرف موضعی، بابونه عمدتاً ترمیم زخم را تسریع و اسپاسم مرتبط با هموروئید و تحریک و سوزش ناشی از اگزمای مزمن را برطرف می کند. دم کرده ۱۰۰ گرم از گل های بابونه (برای مصارف استحمام) برای استحمام کامل یا یکی از عصاره های موجود بابونه به کار رفته است. بابونه بیشتر برای استحمام نسبی و کمپرس مورد استفاده قرار گرفته است. یک روش مرسوم و کاملاً شناخته شده استحمام با بابونه برای هموروئید است. ساده ترین روش، قرار دادن گل های بابونه(به اندازه یک کف دست) داخل یک سطل و افزودن ۲ یا ۳ لیتر آب جوش به آن است. آن گاه بیمار روی سطل نشسته و کاملاً آن را درزگیری می نماید. ضمن آن که توسط یک پتو به طور کامل پوشیده شده است.
بومادران (Yarrow)
اثر آن شبیه بابونه و عمدتاً ضد التهاب و ضد اسپاسم است. همچنین دارای مواد تلخ تونیک و تانین می باشد. بومادران عمدتاً برای مشکلات زنان در مواردی که ترشحات زنانه و خون ریزی وجود نداشته باشد، توصیه شده و بیش از همه برای بیماری های اسپاستیک درگیر کننده پارامتریوم رحم مصرف می شود و در حال حاضر مصرف داخلی آن برای این منظور مورد بحث می باشد. مصرف خارجی آن عمدتاً برای وان حمام نشسته (Sitz baths) و نیز وان حمام کامل است. همچنین می توان از عصاره های موجود برای استحمام استفاده کرد.
اسطوخدوس (Lavander)
اسطوخدوس (لاواند) دارای اثرات تونیک و محرک عمومی روی سیستم عصبی است. استحمام با لاواند درمان مناسب برای Neurovegetative dystonia است. امروزه مشخص شده که رایحه معطر اسانس گیاهان لاواند، بادرنجبویه، رزماری فقط یک اثر مطبوع و آرایشی ندارد، بلکه واجد ویژگی های درمانی است که نبایستی از نظر دور بماند. اثر درمانی لاواند به علت تحریک اعصاب بویایی است که به مغز انتقال یافته عمدتاً مراکز اتونوم در مغز میانی را تحت تأثیر قرار می دهد.
استحمام با سیلیس( Silica Baths )
سیلیس دارای خواص محرک موضعی است و به نظر می رسد یک اثر اختصاصی روی متابولیسم پوست، بافت سلولی زیر جلدی و لیگمان ها و تاندون ها برای مثال بعد از شکستگی های مچ پا داشته باشد. اما جزئیات آن به طور کامل شناخته نشده است. گیاه دم اسب یا کاه جو دو سر مورد استفاده قرار گرفته است. موارد مصرف عبارتند از : بیماری های روماتیسمی و عصبی، اگزمای مزمن و درماتیت عصبی، همچنین اختلالات موضعی عروق محیطی، سرمازدگی و تورم بعد از ترومبوز.
استحمام با Hayseed و کیسه های Hayseed
(Flores graminis) Hayseed برای درمان روماتیسم مورد بررسی قرار گرفته و استحمام با آن عمدتاً برای درمان بیماری های روماتیسمی و متابولیک به کار رفته است. جوشانده ۵۰۰ گرم از آن در ۵-۴ لیتر آب به استحمام کامل اضافه می شود. عصاره های تام نیز بسیار مفیدند.
