کار ، ارزش است یا ضد ارزش؟!!

                      « کار» ، ارزش است یا ضد ارزش؟!!

   با آغاز ماه مبارک رمضان هیئت محترم دولت طی مصوبه ای طبق معمول سنواتی از ساعات کار ادارات ، سازمان ها و نهادها کاست. 

   در نظام ارزشی اسلام ، « کار » شانی بس شایسته و جایگاهی بس بایسته دارد . چندی پیش در همین وب نامه مقالی مفصل در این باره قلمی شد. 

( این مقال را مجددا در این لینک  می توانید مطالعه فرمایید:http://modara.blogfa.com/post-1076.aspx)

  تا آنجا که این نگارنده می داند  تقریبا در همه کشورها و همه ملت هایی که انقلاب می کنند ، به منظور جبران عقب ماندگی ها و خرابی های ناشی از استبداد و لطمات جنگ و انقلاب بر ساعات کار خود می افزایند. 

  با نگاهی به سیر تحول و تطور ملت ها درمی یابیم که نقش کار مهم ترین نقش را در ایجاد تحول بر عهده داشته است. ملت های انقلابی دنیا پس از پیروزی انقلابشان برای جبران عقب ماندگی ها بر ساعات کار خود افزوده اند.

  « تسوئی چونگ یوان » وزیر وقت چین ( در آغاز انقلاب چین) که خود روزی ۱۲ تا ۱۴ ساعت کار می کرد ، می گفت:

   « ما در آغاز برنامه پنج ساله دوم توسعه فرهنگی (۵۷-۱۹۵۱) این شعار را برگزیدیم: دانش آموزان را برای همه کارها تربیت کنیم . کوشیدیم از هر دانش آموز یک کارگر ، و از هر کارگر یک دانش آموز بسازیم.»

   یک روزنامه نگار کمونیست ایتالیایی به نام « آلبر توجاکوویلون » نوشته است:

  « هزاران مدرسه کار کشاورزی در چین ایجاد شده تا تمام افراد جامعه از شهری و روستایی بتوانند در آن کار بدنی بکنند. داوطلبان قبل از پذیرفته شدن در این مدارس باید صلاحیت سیاسی و اجتماعی خود را ثابت کنند . برای این کار باید از دفتر کار خود بیرون بیایند ، با فقیرترین مردم بیامیزند و حقیرترین کارها مانند : پاک کردن توالت ها و جاروکشی و زباله جمع کنی را انجام دهند تا صلاحیت ورود به مدرسه را پیدا کنند. این کارها را هم نباید شبانه یا به طور مخفی ، بلکه در روز روشن باید انجام دهند و فریادزنان به همه بگویند که این کارها را انجام می دهند.»

   در کاوش رمز پیروزی و راز بهروزی ژاپنی ها درمی یابیم که این هر دو نهال ریشه در زلال فرهنگ کار دارد. درباره فرهنگ تاریخی و ویژگی های فردی و اجتماعی ژاپنی ها می نویسند:

  ۱ - سخت کوشی و خوداتکایی دو خصیصه ای است که با موقعیت تاریخی و انزوای طبیعی و شرایط نامساعد زندگی در این جزیره رابطه ای نزدیک دارد.

   ۲ - نظم پذیری و رعایت ضوابط و دستورالعمل ها به طور موثر و خودکار.

   ۳ - برخورداری از روحیه قناعت و صرفه جویی.

   ۴ - جمع گرایی و اثر پدیده خاص وابستگی به خانه و گروه و توجه به « ما » در مقابل دیگران.

   ۵ - رعایت سلسله مراتب و احترام به تجارب و سابقه کار، اطاعت از روی احترام ، نه ترس.

  ۶ - آگاهی دادن به افراد هر جامعه یا گروه... و برقراری نوعی مدیریت گروهی با شیوه پدرانه.

   ۷ - برخورداری از وجدان کاری بسیار بالا و اهمیت قائل شدن برای کار و ارجح شمردن مصالح شرکت و موسسه بر منافع شخصی.

  ۸ - توجه به نظافت و بهداشت و سرزندگی و نشاط و خنده رویی .

  ۹ - توجه خاص به زیبایی و طبیعت و گل .

   این موارد نمونه هایی است از نوع نگرش ملت ها به کار ؛ ملت هایی که کار کرده اند تا نهال آرزوهایشان به بارنشیند . پس نخستین گام ما باید تبیین فرهنگ کار و ارزش نهادن به ان باشد ، نه کاستن از ساعات کار به بهانه روزه داری و پر رنگ کردن عبادت !! زیرا کار ،خود بهترین عبادت است.

   اکنون به نمونه هایی از نتایج و برونداد نهادینه کردن فرهنگ کار در برخی کشورها عنایت فرمایید:

* - تولید ناخالص ژاپن GNP‌ در سال 1951، معادل یک سوم بریتانیا و یک بیستم آمریکا بود. در سال 1992 این نسبت به 3 برابر بریتانیا و نزدیک به دوسوم آمریکا رسید.

تا سال 1987 ژاپنی‌ها فقط 4 جایزه نوبل در علوم گرفته بودند. حال آن که در آمریکا این رقم به 142 رسیده بود. در سال 1992 ژاپن از نظر نسبت دانشمندان و مهندسان با صلاحیت در رأس سایر کشورهای جهان قرار داشت (حدود 60 هزار نفر در یک میلیون) تقریباً 800 هزار نفر ژاپنی در حوزه تحقیق و توسعه کار می‌کردند، که بیش از مجموع این افراد در بریتانیا، فرانسه و آلمان بود.

در سال 1991، از 10 بانک بزرگ جهان 7 بانک و از 5 شرکت بزرگ بیمه جهانی 4 شرکت متعلق به ژاپن بود. ژاپن سه‌چهارم روبات‌های جهان را در اختیار دارد. 

دانمارکی‌ها از 3300 تن ماهی فاسد شده در انبار یک کشتی به گِل نشسته (پس از 6 ماه) الکتریسیته تولید کردند و بقایای آن را به عنوان کود شیمیایی مصرف کردند.

 * - هلند با وسعتی کمتر از یک پنجم خاک ایران 60 درصد نیازهای گل و گیاه جهان را تأمین می‌کند؛ در حالی که استعداد و امکانات طبیعی کشور ایران در زمینه تولید و پرورش گل‌و‌گیاه به مراتب بالاتر از کشور هلند است. (ایران، 10/3/76)

صادرات گل ایران 2/0 درصد از صادرات گل دنیاست.

* - آقای ماهاتیر محمد توانست در کمتر از دو دهه، اقتصاد وابسته مالزی را به یک اقتصاد صنعتی و در حال رشد تبدیل کند. درآمد سرانه این کشور را از 300 دلار به 4000 دلار افزایش دهد.

مالزی برای بیش از یک دهه دارای 8 درصد رشد سالانه بوده است.

* -تولید ناخالص داخلی امارات در 25 سال گذشته 700 درصد رشد داشته است.

* - دکتر حسین عظیمی (اقتصاددان): اقتدار ملّی در تولید سرانه است. بنابراین وقتی تولید سرانه 1500 دلاری یک شهروند ایرانی را با تولید سرانه 38 هزار دلاری یک فرد ژاپنی مقایسه می‌کنیم، وضعیت ایران و جایگاه آن در اقتصاد جهانی کاملاً مشخص خواهد بود.

هر فرد در یک اقتصاد پیشرفته 40 برابر یک فرد ایرانی تولید می‌کند. اگر از این زاویه به مسائل نگاه کنیم، خواهیم دید که اقتدار ملّی کشور چقدر آسیب‌پذیر است. ایران در اقتصاد جهانی عددی نیست.

 زنده یاد دکتر عظیمی می گوید: در کشورهای صنعتی به ازای هر یک ساعت کار 40 دلار ارزش افزوده ایجاد می‌شود. در حالی که در ایران از یک ساعت کار، کمتر از دو دلار ارزش افزوده حاصل می‌شود.

 در اقتصاد ملی، نادرترین ثروت، زمان است و با احتساب 70 میلیون نفر جمعیت برای کشور، سالانه حدود 60 میلیارد ساعت، ‌زمان در اختیار خواهیم داشت.

   از 60 میلیارد ساعت در اختیار، فقط از حدود 27 میلیارد ساعت آن استفاده می‌شود. به عبارت دیگر فقط از 45 درصد این ثروت استفاده ، و 55 درصد آن تلف می‌شود. 27 میلیارد ساعت مربوط به مجموع اشتغال ملّی با احتساب 2000 ساعت کار در سال و بیکاری پنهان است.

    میزان تولید سرانه در ایران را حداکثر 1500 دلار و متوسط تولید سرانه در کشورهای صنعتی را 32 هزار دلار است. بحث توسعه که تعریف آن یافتن توان استفاده از ظرفیت است، مهم­ترین و حیاتی‌ترین بحث در ایران است.

* - ایران به لحاظ خلاقیت‌های جغرافیایی پتانسیل‌های کشاورزی می‌تواند برای 200 میلیون نفر جمعیت غذا تولید کند؛ ولی متأسفانه هم‌اکنون برای تأمین غذای 70 میلیون نفر هم با مشکل مواجه هستیم.

بر اساس آمار رسمی، ضایعات محصولات باغی ایران حدود 40 درصد و در محصولات زراعی حدود 50 درصد و بیشتر از آن است. 

   حال این پرسش مقدر روی دست ما می ماند که اگر کار یک ارزش اسلامی ، انسانی و اجتماعی است ،چرا به بهانه ارج نهادن به یک عمل عبادی از ساعات و ارزش آن می کاهید؟!!

                                              سید علیرضا شفیعی مطهر