دانستنی های زندگی

دانستنی های تغذیه،خانه داری،روان شناسی،زناشویی ،تربیتی ،علمی و....

دانستنی های زندگی

دانستنی های تغذیه،خانه داری،روان شناسی،زناشویی ،تربیتی ،علمی و....

بوها انسان را شیفته می کند

پروفسور هانس هت آلمانی کاشف 16 نوع گیرنده بویایی در انسان است. جایزه 50 هزار یورویی جامعه پژوهشگران آلمان در سال 2010 به این پروفسور 63 ساله تعلق گرفته است.

پروفسور هانس هت از مدت ها پیش هدف روشنی پیش رو داشت. هدفی که او خود آن را چنین تعریف می‌کند: «من می‌خواهم "سفیر بو"ها باشم و به انسان‌ها بگویم: دوستان شما تنها چشم و گوش ندارید ، بلکه بینی هم دارید.» 
 به نظر پروفسور هت انسان‌ها بایستی از بینی و قوه بویایی‌شان بیشتر استفاده کنند. او معتقد است که از طریق بینی می‌توان به توانایی‌هایی رسید که از هیچ راه دیگری، امکان دسترسی به آن ها وجود ندارد. جایزه جامعه پژوهشگران آلمان، دوشنبه هفتم ژوئن به پرفسور هانس هت اهدا شد.

پروفسور هت زیست‌شناسی و شیمی خوانده است و با دانشمند برجسته رفتارشناسی، پروفسور کنراد لورنس دارنده جایزه نوبل، در موسسه ماکس پالانک همکاری داشته است. او در این همکاری مسئول بررسی حس بویایی پروانه‌ها بوده است. خود او می‌گوید:
 « پروژه فوق‌العاده‌ای بود. در واقع این طور بود که شیفته دنیای اعجاب انگیز ذرات بویایی شدم. »
"بو" قاتل شماره یک احساسات
حشرات تنها 50 نوع گیرنده مختلف بویایی دارند. هانس هت سیطره پژوهش خود را گسترده‌تر کرده و به سراغ انسان‌ها می‌رود. انسان 350 نوع گیرنده بویایی دارد. 16 گیرنده از این 350 نوع را این پژوهشگر 63 ساله آلمانی شناسایی کرده است. او معتقد است که ذرات بویایی، درک و رفتار انسان را به شدت تحت تأثیر قرار می‌دهد.

پروفسور هت می‌گوید:«ما می‌دانیم که بو قاتل شماره یک احساس، در رفتار انسان ها نسبت به یکدیگر است. یعنی این که هر بوی ناخوشآیندی، مثلأ بوی دهان یا بوی پا، منزجر کننده است. فرقی هم نمی‌کند که سایر فاکتورها چقدر جذاب باشند.»پروفسور هت توضیح می‌دهد:
 «هر انسانی گذشته از بوهای مصنوعی، نوعی بوی طبیعی بدن و مخصوص به خود دارد. این بو کاملأ فردی و مانند اثر انگشت است.»

پروفسور هت می‌گوید که انسان‌ها اگر می‌خواهند دنیای اطرافشان را خوب بشناسند ،باید با بینی باز زندگی کنند. شعاری که طبیعتأ خود او در تمام مدت به آن دقت می‌کند. او می‌گوید که حتی در قطار و هواپیما هم وقتی راهرو را طی می‌کند، مسافران را تنها نگاه نمی‌کند، بلکه از فرصت استفاده می‌کند و سعی می‌کند بوی آن ها را هم درک کند. پروفسور هت ادامه می‌دهد:
 « و نتیجه فوق‌العاده جالبی به دست می‌آید. گاه بوی بد یک آدم، به هیچ وجه با ظاهر مطلوب او جور درنمی‌آید. یا برعکس آدمی که ظاهر چندان جالبی ندارد ،بوی بسیار خوش‌آیندی دارد.»

تمام بدن بو می‌کشد
پروفسور هت تئوری جالبی دارد: آدم ها تنها با بینی بو نمی‌کشند ،بلکه در تمام بدن سلول های گیرنده بویایی وجود دارد. وجود گیرنده‌های بویایی بر روی سلول های پروتستات پیشتر ثابت شده است. مثلأ بوی بنفشه اثر مثبتی در درمان سرطان پروستات دارد. این بو تقسیم سلول های سرطانی را متوقف می‌کند.

دریچه‌ای که پروفسور هت به دنیای ذرات بویایی گشوده است، ابعاد گوناگونی دارد. به عنوان مثال عصاره یاسمن اثر مثبتی در درمان ترس دارد. تیم تحقیقاتی پروفسور هت پروانه این نسخه گیاهی در آلمان را به نام خود ثبت کرده است. بوی این عصاره از طریق بینی به شش ها می‌رود و در آنجا وارد خون می‌شود. این ذرات بویایی مانند والیوم آرام بخش هستند ، بدون آن که اثرات جانبی داشته باشند.

البته نگفته نماند که پروفسور هت اشاره می‌کند پژوهش هم حد و مرز خود را دارد. او ادامه می‌دهد:
 «مثلأ فکر نکنید که ما روزی یک نوع ذره بویایی کشف کنیم که می‌تواند همه آدم‌ها را خوشبخت کند ، یا مثلأ باعث جذابیت یک آدم یا موجب علاقه و محبت شود.»

خواص آب غوره

فواید آبغوره
تعداد بازدید: 3789

فواید آبغوره

یک متخصص تغذیه گفت: آبغوره تقویت کننده کبد است و قرقره کردن آن نیز برای برطرف کردن ورم گلو مفید است و هم چنین ...


مرتضی صفوی متخصص تغذیه گفت: آبغوره تقویت کننده کبد است و قرقره کردن آن نیز برای برطرف کردن ورم گلو مفید است.

این متخصص تغذیه  افزود: غوره میوه نارس انگور است که طعم ترشی دارد و برای درست کردن سرکه استفاده می‌شود و از نظر طب قدیم ایران سرد و قابض است. سرکه حاصل از تخمیر دانه‌های انگور در تسکین خارش‌های پوستی و جلدی مؤثر است.

وی اضافه کرد: غوره برای افراد مبتلا به چربی خون بسیار مفید است. ضد عفونی کننده بدن است و اگر با سالاد مصرف شود، برای لاغری سودمند است. غوره را به تنهایی نباید مصرف کرد ،به دلیل این که روی معده اثر منفی می‌گذارد. زنان باردار از مصرف غوره زیاد باید خودداری کنند ،‌ چون غوره ادرار آور است و امکان سقط جنین وجود دارد.

صفوی افزود: آبغوره تقویت کننده کبد است همچنین برای برطرف کردن ورم گلو، قرقره کردن آبغوره مفید خواهد بود. علاوه بر آن در درمان ورم مخاط دهان و نرمی لثه‌ها و برای درمان چاقی مفرط مفید است.این متخصص تغذیه گفت: غوره دارای اسیدهای آلی مانند اسید مالیک ، اسید فرمیک ، اسید سوکسینیک ، اسید اگزالیک ، اسید گلوکولیک و قند است.

۱۰ نکته عجیب درباره خودتان

ده نکته عجیبی که درمورد خودتان نمی‌دانستید!!
تعداد بازدید: 3651

10 نکته عجیبی که درمورد خودتان نمی‌دانستید!!

یک مایع بسیار خطرناک است که نیروهای امنیتی هیچ فرودگاهی نمی‌تواند از شما جدا کند: این مایع در معده تان قرار دارد...
  گردآوری:گروه سرگرمی سیمرغ

1) معده یک اسید فاسد ترشح می‌کند.
یک مایع بسیار خطرناک است که نیروهای امنیتی هیچ فرودگاهی نمی‌توانند از شما جدا کنند: این مایع در معده تان قرار دارد. سلول های معده شما اسید هیدروکلرویک ترشح می‌کنند که ترکیبی فاسد و خورنده است که برای ضدزنگ کردن فلزات استفاده می‌شود. این ترکیب فلز را داغان می‌کند ، اما لایه غشایی معده از این ماده سمی‌در دستگاه گوارش محافظت می‌کند تا غذاهای شما را تجزیه کند.

 

2) وضعیت بدن بر حافظه تاثیر می‌گذارد.
سالگرد ازدواجتان را یادتان نمی‌آید؟ اشکالی ندارد روی یک زانو خم شوید به یادتان می‌آید. خاطرات در حواس ما قرار گرفته اند. یک رایحه یا صدا، یک خاطره خیلی دور از بچگی را برایتان زنده خواهد کرد. ارتباطات بین این حواس و خاطرات آشکار یا گاهی مرموز هستند. یک تحقیق جدید به کشف این ارتباطات کمک می‌کند. خاطرات گذشته وقتی در حالت و وضعیت بدنی مشابه قرار بگیرید، سریع تر به ذهنتان می‌رسد.

 

3) استخوان ها برای تنظیم موادمعدنی بدن می‌شکنند.
علاوه بر محافظت از اندام ها و عضلات بدن، استخوان ها به تنظیم سطح کلسیم در بدن نیز کمک می‌کنند. استخوان ها حاوی فسفر و کلسیم هستند که دومی‌مورد نیاز عضلات و اعصاب می‌باشد. اگر ذخیره این عنصر در بدن کم باشد، برخی هورمون های خاص باعث می‌شود استخوان ها شکسته تا سطح کلسیم بالا رود ،تا جایی که به یک غلظت خاص و مناسب از این عنصر در خارج سلول ها برسیم.

 

4) بیشتر غذایی که می‌خوریم برای مغز است.
مغز بااین که فقط 2 درصد از وزن بدن را تشکیل می‌دهد، 20 درصد از اکسیژن و کالری های آن را می‌گیرد. برای تامین منابع کافی برای این عضو مهم بدن، سه سرخرگ مغزی اصلی به طور مداوم اکسیژن به مغز پمپاژ می‌کنند. هرگونه انسداد یا پارگی در یکی از این رگ ها باعث گرسنه ماندن سلول های مغزی می‌شود و موجب می‌شود که عملکرد مغزی در آن ناحیه آسیب ببیند و منجر به سکته شود.

 

5) هزاران تخمک غیرقابل استفاده توسط تخمدان هستند.
وقتی خانم‌ها به اواخر چهل و اوایل پنجاه سالگی خود می‌رسند، چرخه ماهانه قاعدگی که سطح هورمون ها را در بدن او تنظیم می‌کند و تخمک ها را برای تلقیح آماده می‌کند، خاموش می‌شود. تخمدان ها  همین طور استروژن کمتر و کمتری تولید می‌کنند و این مسئله موجب تغییرات احساسی و جسمی‌در بدن زن می‌شود. فولیکول های رشد نیافته تخمک دیگر مثل قبل منظم تخمک تولید نمی‌کنند. یک دختر نوجوان به طور متوسط 34،000 فولیکول رشد نیافته تخمک دارد؛ در حالی که تقریباً فقط 350 تای آن در طول زندگی وی رشد می‌کنند و بالغ می‌شوند. تخمک های استفاده نشده بعداً خراب می‌شوند.6

 

) بلوغ ساختار مغز را تغییر می‌دهد.
می‌دانیم که تغییرات هورمونی در بدن برای تحریک رشد و آماده کردن بدن برای تولید مثل لازم هستند؛ اما چرا نوجوانان این قدر از نظر احساسی ناخوشایند هستند؟ هورمون هایی مثل تستوسترون رشد نورون های عصبی در مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهند و تغییراتی که در ساختار مغز ایجاد می‌شود ،تغییرات رفتاری زیادی را در بر دارد. با بالغ شدن ناحیه جلویی غشای مغز، خامی‌احساسی، بی عاطفگی و قدرت ضعیف در تصمیم گیری را باید انتظار داشت.

 

7) موهای سلولی ماده مخاطی را حرکت می‌دهد.
اکثر سلول ها در بدن پوششی مو مانند روی خود دارند که به عملکردهای بسیاری در بدن کمک می‌کند، از هضم غذاها گرفته تا شنوایی. در بینی، این موها به خشک کردن ماده مخاطی در حفره بینی تا گلو کمک می‌کند. هوای سرد این فرایند خشک کردن را کندتر می‌کند و باعث می‌شود که ماده مخاطی بالا بیاید و باعث شود که آب بینی تان بیاید.

 

8) دندان عقل فقط جای دندان ها در دهان را تنگ تر می‌کند.
سیر تکامل بی عیب و کامل نیست. اگر بود باید به جای دندان عقل ،بال در می‌آوردیم. گاهی اوقات ویژگی های بی استفاده در برخی انواع موجودات ایجاد می‌شود ،فقط به خاطر این که آسیبی نمی‌رساند. اما دندان عقل همیشه هم توسط دندانپزشکان جراحی و کشیده نمی‌شد. در گذشته، این دندان ها یک ست دیگر از دندان های آسیاب بودند؛ اما با رشد مغز، ساختار استخوان فک ما تغییر کرد و باعث شد که دیگر دهان جایی برای دندان عقل نداشته باشد.

 

9) دنیا با شما می‌خندد.
همان طور که وقتی کسی کنار شما خمیازه بکشد ،شما هم به خمیازه می‌افتید، شواهد جدید نشان می‌دهد که خنده هم تقلید برانگیز است. شنیدن خنده ناحیه مغز را تحریک به آن حرکت در صورت می‌کند. تقلید نقش مهمی‌در روابط اجتماعی دارد. اشاراتی مثل عطسه کردن، خندیدن، گریه کردن و خمیازه کشیدن راهی برای ایجاد روابط اجتماعی قوی بین یک گروه است.

 

10) پوست شما چهار رنگ دارد.
همه پوست ها در حالت عادی سفید کرم رنگ است. رگ های خونی نزدیک به سطح پوست سرخی به آن می‌دهد. رنگ دانه زرد هم پوست را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین ملانین قهوه ای رنگ هم که در واکنش به اشعات فرابنفش ایجاد می‌شودو در تعداد بالا رنگ سیاهی به پوست می‌دهد. این چهار رنگ در اندازه های مختلف میکس شده و رنگ پوست همه نژادهای کره زمین را می‌سازد.
 
منبع: mardoman.net
 

شاید ما هم این گونه شویم - آزمون دانشگاه استنفورد

 

شاید همه ما این گونه باشیم؟


استنلی میلگرم در سال 1963 یک آگهی در روزنامه های امریکا به چاپ رساند و از داوطلبانی که می خواستند قدرت حافظه خود را آزمایش کنند، خواست تا آخر هفته به آزمایشگاه او بیایند. در این آگهی امده بود که این آزمایش بیشتر از یک ساعت وقت آن ها را نمی گیرد و به هر داوطلب 5 دلار دستمزد داده می شود. روز مقرر نزدیک به صد نفر مقابل آزمایشگاه میلگرم صف کشیدند. دکتر میلگرم نگاهی به جمعیت انبوه انداخت. . . آدم ها از بیست تا پنجاه ساله خودشان را به آنجا رسانده بودند. قسمت اول نقشه اش درست از آب در آمده بود.  

بعد دکتر ، آن ها را یکی یکی به اتاق آزمایش برد. به آن ها گفت که برنامه آزمایش کمی تغییر کرده و آن ها می خواهند میزان تاثیر تنبیه بر یادگیری را اندازه گیری کنند. خودش پشت میزی نشست و از داوطلب (الف) خواست پشت دستگاهی شوک الکتریکی بنشیند. آن دو از پشت دیوار شیشه ای ، شخص سومی را می دیدند که در اتاق مجاور روی یک صندلی شکنجه نشسته بود و دست ها و پاهایش را بسته بودند. دکتر از شخص سوم سوال می کرد و هر بار که او اشتباه جواب می داد، از داوطلب (الف) می خواست دکمه شوک را فشار دهد. بعد فریاد های مرد بیچاره اتاق را پر می کرد.

دکتر برگه سوال ها را کنار می گذاشت و دستور می داد که شوک دوباره تکرار شود. شرکت کننده (الف) که حسابی از ماجرا خوشش آمده بود، باز دکمه را فشار می داد و بار دیگر فریاد های طرف سوم بلند می کرد. دکتر می دانست که دستگاه شوک خراب است. شرکت کننده (ب) هم که به صندلی بسته شده بود، یک بازیگر حرفه ای بود و وظیفه داشت بعد از فشار هر دکمه، نقش یک انسان شکنجه شده را بازی کند؛فریاد بکشد، گریه کند و ملتمسانه از آن ها بخواهد که او را رها کنند. اما هیچ کدام از فریاد های او، داوطلب (الف) را از فشار دکمه ها باز نمی داشت. دکتر دستور می داد و داوطلب با هیجان دکمه را فشار می داد. بعضی وقت ها، داوطلب (الف) خودش وارد عمل می شد، سوال می پرسید، وقتی جواب اشتباه می شنید، ولتاژ را بالا می برد و دکمه را فشار می داد!

آزمایش های میلگرم واقعا بی رحمانه بود، اما بی رحمی انسان ها را هم بر ملا می کرد.

او با این آزمایش ساده نشان می داد ، انسان ها بیشتر از آن که به حال زیر دستان خود دل بسوزانند، نگران اطاعت از دستورات ما فوق هستند. آدم ها بیشتر از آن که به وجدان خود فکر کنند، تحت تاثیر موقعیتی قرار می گیرند که در آن قرار گرفته اند.

پیش از آزمایش میلگرم، آدم ها هنوز در این فکر بودند که چگونه سرباز های نازی حاضر شده بودند روزانه پنج هزار نفر را در کوره های آدم سوزی بیندازند و عین خیالشان هم نباشد، آیا آن ها تحت تاثیر مواد مخدر و یا هیپنوتیزم بودند؟

آزمایش های میلگرم جوابی برای این سوال پیدا کرد.

سربازها اگر چه مجبور به کاری غیر انسانی شده بودند، پیش از هر چیز به اطاعت و تبعیت می اندیشیدند. آن ها هنگامی که با شلیک گلوله دیگران را از پا در می آوردند و میلیون ها نفر را در گورهای دسته جمعی می ریختند، حتی لحظه ای هم به وجدان خود رجوع نمی کردند. پشت دستگاه شکنجه نشسته بودند و بعد از شنیدن هر فرمان دکمه را فشار داده بودند.

دکتر میلگرم در مقاله ای با عنوان "خطرات سر سپاری" نوشت :

من در آزمایش های خود نشان دادم که که یک انسان عادی حاضر است صرفا به خاطر دستور یک دانشمند پیش پا اُفتاده ، انسان دیگری را تا حد مرگ عذاب دهد. جیغ های مرد شکنجه شونده هیچ اثری بر وجدان او ندارد. انسان ها دوست دارند وقتی دستوری به آن ها داده می شود تا آخر ان را عملی کنند.

در همان سال ها بود که گروه (پینک فلوید) در البوم دیوار خود سرود: 

  "وقتی بزرگ شدیم و به مدرسه رفتیم/معلم هایی بودند که هر طور می توانستند/بچه ها را آزار می دادند/با طعنه زدن/و افشا کردن هر نقطه ضعفی که آن ها با وسواس پنهان کرده بودند/اما در شهر همه خوب می دانستند/وقتی معلم ها شب به خانه بر می گردند/زنان چاق و روانی شان/آن ها را میان انگشتشان فشار می دهند/تا جانشان در آید." 

شش سال بعد، در اوج جنگ ویتنام، میلگرم نامه ای از یک سرباز آمریکایی دریافت کرد که در سال 1963 در آزمایش او شرکت کرده بود. سرباز نوشته بود:

  "من نمی دانستم چرا در آن لحظه باید کسی را عذاب دهم. اما حالا که در جنگ هستم می فهمم که تنها عده معدودی از آدم ها وقتی کاری خلاف وجدانشان انجام دهند، متوجه اشتباهشان می شوند. در جنگ هر روز و هر ساعت تجربه اتاق شکنجه تکرار می شود. ما تحت تاثیر دستور ما فوق دست به کارهای می زنیم که با اعتقاداتمان تضاد کامل دارد."

میلگرم مدت ها درباره آزمایشش در روزنامه ها حرف زد و مصاحبه کرد.

او می گفت :قدرت مطلق، فساد مطلق می آورد. انسان هایی که ناگهان در جایگاه قدرت قرار گرفته اند، طبیعت حیوانی خود را بر ملا می کنند و از آزار دادن دیگران لذت می برند. اما ایا قدرت ذاتا فساد آور است؟

در سال 1971 دکتر زیمباردو در دانشگاه استنفورد آزمایشی انجام داد که بار دیگر جهان را لرزاند.

گویی این دو دوست کمر بسته بودند تا هویت انسان را لگد مال کنند و به بشریت بفهمانند که انسان ها، انسان نیستند که گرگ یکدیگرند. آزمایش فیلیپ زیمباردو که به (( زندان استنفورد)) مشهور شد آنقدر برای جهان تلخ و تکان دهنده بود که می توانید صدها مقاله پیرامون آن در سایت های اینترنتی پیدا کنید

زیمباردو از طریق یک آگهی در یک روزنامه افراد داوطلب را جمع کرد. به داوطلبان گفته شد که آن ها قرار است دو هفته نقش زندانی و زندانبان را بازی کنند و به ازای هر روز 15 دلار خواهند گرفت. پنجره های آزمایشگاه دانشگاه استنفورد را پوشاندند و آنجا را تبدیل به زندان کردند. داوطلبان هر کدام در نقش خود (زندانبان و یا زندانی) وارد آزمایشگاه زندان شدند. دوربین های مدار بسته، مستقیما رفتار آن ها را برای گروه آزمایش کننده پخش می کرد. بعد گذشت چند روز خشونت آنچنان بالا گرفت که کنترل داوطلبان از دست خارج شد و دکتر زیمباردو ازمایش را نیمه کاره پایان داد.

واقعا عجیب بود. زیمباردو و گروه او از میان هفتاد نفر داوطلبی که به دانشگاه آمده بودند، 24 نفری را انتخاب کرده بود که از نظر روانی سالم تر به نظر می رسیدند. اما همه آن ها در روزهای پایانی رفتاری کاملا سادیستی از خود نشان می دادند. زندانبان ها حتی رفتن به دستشویی را هم موکول به اجازه کرده بودند و به هیچ کس اجازه نمی دادند که به دستشویی برود. بعد زندانی ها را به دستشویی بردند و آن ها را مجبور کردند که با دست های خالی توالت ها را تمیز کنند! بعضی را مجبور کردند بدون لباس روی زمین سفت بخوابند!!  در پایان ، کار به شکنجه های جسمی و جنسی هم کشیده شد.

زیمباردو کاملا اتفاقی (با انداختن سکه) افراد را به دو گزوه زندانیان و نگهبانان تقسیم کرده بود، اما بعد از آزمایش زندانی ها آنقدر ترسیده بودند که فکر می کردند زندانبان ها به خاطر جثه بزرگ ترشان انتخاب شده اند. . حقیقت این بود که هیکل زندانیان و نگهبانان ها با یکدیگر زیاد تفاوت نداشت. آنچه باعث شده بود زندانیان اینقدر احساس حقارت کنند، لباس آن ها بود. زندانبان ها یونیفرم های تمیز و اتو کشیده به تن داشتند، در صورتی که لباس زندانیان کرباس بود، آن ها حتی لباس زیر هم نداشتند. نگهبان ها باتوم های چوبی نیز داشتند و مهم تر این که عینک های آفتابی که با زندانی ها چشم در چشم نشوند.

روز قبل از آزمایش، زندانبان ها را در یک سالن جمع کردند. به آن ها هیچ دستورالعمل خاصی داده نشد. جز این که حق ندارند از خشونت جسمانی استفاده کنند. "شما مسئول کنترل و اداره زندان هستید، به هر شیوه که می خواهید."

اما تنها بعد از گذشت چند روز زندانبان ها چنان خشن شده بودند که زیمباردو هم از آن ها می ترسید. زندانبان ها بر عکس زندانی ها می توانستند در ساعات خاصی به مرخصی و خانه بروند. آن ها انقدر از این این قدرت سادیستی خوششان آمده بود که در ساعت های اضافه کاری هم آنجا می ماندند ، بدون این که توقع افزایش حقوق داشته باشند.

زندانی ها دمپایی پلاستیکی به پا داشتند و به جای اسم با شماره آن ها را صدا می زدند. یک زنجیر هم به دور پای آن ها بسته بودند ،تا مدام به آن ها یاد آوری کنند که زندانی هستند، نه موجودات آزمایشی. برای این که موقعیت طبیعی تر جلوه کند پیش از آزمایش به زندانیان گفته شد که در خانه بمانند و منتظر تماس آن ها باشند. بعد پلیس ها را به در خانه آن ها فرستادند تا آن ها را به جرم حمل اسلحه دستگیر کنند. پلیس ها هنگام دستگیری حقوقشان را به آن ها متذکر شدند. در اداره پلیس از آن ها انگشت نگاری شد و بعد با ماشین حمل زندانی به "آزمایشگاه زندان" منتقل شدند.

رفتار زندانبان ها آنقدر بد بود که روز دوم شورشی در زندان آغاز شد. نگهبانان با مهارت "و البته با خشونت" شورش را مهار کردند. بعد زندانیان را به دو گروه تقسیم کردند. بعضی ها را سلول خوب اسکان دادند و بقیه را در سلول های بد. به این ترتیب آن ها در بین زندانیان این تصور را به وجود آوردند که بین آن ها خبر چین وجود دارد. . این شیوه به قدری موثر بود که دیگر شورش کلانی در زندان صورت نگرفت. جالب تر از همه این که در همان زمان این شیوه عینا در زندان های آمریکا صورت می گرفت. آیا ریشه های خشونت طلبی انسان ها در اعماق وجودشان، ریشه ها و سر چشمه های مشترکی دارد؟

زیمباردو خودش شخصا اعتراف کرد که آنقدر جذب آزمایش شده بود که از روز سوم خودش هم به عنوان رئیس زندان وارد عمل شد. روز چهارم خبر رسید که زندانی ها نقشه فرار دارند. زندانبان ها تصمیم گرفتند که زندانیان را به یک زندان متروک که دیگر پلیس از ان استفاده نمی کرد ، منتقل کنند. خوشبختانه پلیس به ان ها اجازه استفاده نداد؛ "به خاطر مسائل بیمه". و این عصبانیت زندانبان ها را بر انگیخت. در روز های بعد سختگیری به اوج خود رسید. آن ها زندانیان را مجبور می کردند ساعت ها شنا بروند و یا برایشان آواز بخوانند. آن ها را برهنه می کردند و به تحقیرشان می پرداختند. بعد برای شکنجه، غذای آن ها را به حداقل رساندند.

شب ها وقتی گمان می شد دوربین ها خاموش است و گروه آزمایش کننده دانشگاه را ترک می کردند، رفتار های سادیستی زندانبان ها به اوج می رسید. گروه آزمایش با دیدن صحنه های خشونت در نیمه شب به راستی شوکه شدند. بسیاری از شرکت کننده ها تا مدت ها از فشار روانی رنج می بردند. آزمایش در روز ششم تمام شده اعلام کردند. تقریبا تمام زندانبان ها از پایان زود هنگام آزمایش ناراحت بودند.

تجربه زندان استنفورد در رسانه ها بازتاب گسترده ای داشت. این آزمایش "به پیروی از آزمایش میلگرم" به آدم ها فهماند خیلی هم به مهربانی هم امید نبندند. شهروندان بی آزارند، چون دست و پایشان بسته است. کافی است کمی به آن ها مجال بدهی تا وحشیانگی درون خود را آشکار کنند.

دو زندانی استنفورد در روز های اول آنچنان تحت فشار عصبی قرار گرفتند که زیمباردو بلافاصله آن ها را با دو نفر دیگر جایگزین کرد. یکی از زندانی ها خود زنی کرد. یکی از شدت ترس لال شده بود. "البته معلوم شد او خودش را به مریضی زده تا از آن زندان لعنتی خلاص شود. زیمباردو او را معالجه کرد و به زندان بر گرداند." زندانی شماره 416 آنقدر از رفتار زندانبان ها آزرده بود که دست به اعتصاب غذا زد. او را به سلول انفرادی انداختند. بعد زندانبان ها به زندانیان گفتند: اگر می خواهند زندانی شماره 416 از انفرادی آزاد شود ،باید همه پتو های خود را تحویل دهند. زندانیان ترجیح دادند همه پتوهای خودشان را داشته باشند و زندانی شماره 416 تا صبح از سرما بلرزد. زیمباردو از این رفتار آنقدر شوکه شده بود که شخصا وارد عمل شد و به زندانبان ها گفتند زندانی انفرادی را آزاد کنند.

بعد زیمباردو به زندانیان گفت که اگر تمام در آمد خود را "روزی 15دلار" به زندانبان ها ببخشند، همان روز آزاد می شوند. بیشترشان بلافاصله قبول کردند. . زیمباردو نوار های زندان را برای پنجاه نفر از دوستانش نمایش داد. تنها یک نفر از آنان – یک زن – گفت که این آزمایش غیر اخلاقی بوده است. ٤٩ نفر دیگر یا خندیدند و یا آرزو داشتند کاش جای زندان بان ها بودند

دو ماه بعد از آزمایش، مجری برنامه تلویزیونی توانست زندانی شماره 416 (که بیش از دیگران مورد شکنجه و آزار قرار گرفته بود) و خشن ترین زندانبان (که خود را جان وین می نامید) روبه روی هم قرار دهد. آن ها گفتند رفتارشان آن طور بوده چون فکر می کردند از آن ها چنین انتظاری می رود و قرار است کلیشه زندانیان و زندانبان ها را در سینما بازی کنند. با این حال هر دو اعتراف کردند ماجرا در ابتدا با بازی کردن شروع شده و بعد این نقش انقدر درونی شده که کنترل از دستشان خارج شده است. پس از آن اریک فروم نقد تندی بر آزمایش زندان استنفورد نوشت. او گفت: 

   نتیجه زیمباردو از این آزمایش بسیار ساده انگارانه بوده است و نتایج حاصل از این زندان آزمایشگاهی را نمی توان به جامعه واقعی تعمیم داد. 

  زیمباردو به این انتقاد ها جوابی نداد، چرا که شانس با او یار بود. چند ماه بعد از پایان آزمایش او، رسوایی های زندان های سن کوئنتین و اتیکا در آمریکا بر ملا شد.

زندانیان اتیکا در سال 1971 شورشی عظیم به راه انداختند. آن ها خواستار امکانات رفاهی، حمام و امکان ادامه تحصیل بودند. شورش با حمله پلیس و کشته شدن 40 نفر پایان یافت. رسانه ها نوشتند: زندانی ها در هنگام حمله گلوی گروگان ها را بریده اند. اما بعد خبر رسید بیشتر گروگان ها با گلوله های پلیس از پای در آمده اند. تجربه زندان اتیکا نتایج آزمایش زیمباردو را به کلی تایید کرد

آدم ها وقتی اجازه بیابند هر کاری را که بخواهند انجام می دهند. یک افسر پلیس وقتی به این مقام می رسد، ممکن است به راحتی سو استفاده از دیگران را آغاز کند. در واقع موقیعت است که رفتار آدم ها را شکل می دهد و نه باورهای شخصی آن ها.

تجربه زندان استنفورد و اتیکا و سن کوئنتین در هزاره سوم هم تکرار شد. زندان ابو غریب که در زمان رژیم صدام به زندان شکنجه مشهور بود، بعد از حمله آمریکا و سقوط صدام باز هم شکنجه گاه باقی ماند. عکس هایی که از زندانیان برهنه ابوغریب به بیرون نشت کرد، اگر چه برای روزنامه ها بسیار جنجال آفرین بود، اما خبر تازه ای در بر نداشت. سربازان آمریکایی و انگلیسی این بار در عراق به مدل میلگرم و زیمباردو تجسم بخشیده بودند.

در سال 1984 تنها 4000 زندانی سیاسی در این زندان کشته شده بودند و اجسادشان تحویل کارخانه های صابون سازی شده بود. اما در سال ٢٠٠٣ و ٢٠٠٤ وحشی گری تفاوتی با رژیم بعثی سابق نداشت. زندانبان ها سگ ها را به جان زندانیان برهنه می انداختند. آن ها را با صندلی کتک می زدند و با پوتین بر روی پاهای برهنه شان می پریدند. مردها را مجبور می کردند لباس زنانه بپوشند و از زندانیان برهنه زن و مرد فیلم برداری می کردند. یک بار یک زندانی را روی جعبه ای قرار دادند و کیسه های ماسه روی سرش گذاشتند و به اعضای بدنش سیم وصل کردند تا ادای شوک الکتریکی را در آورد. (تکرار عینی آزمایش میلگرم در دنیای واقعی). زندانبان های زندان ابو غریب روی بدن زندانیان دشنام می نوشتند، به گردن آن ها قلاده می بستند، لامپ های شیمیایی را می شکستند و روی بدن زندانیان مایع فسفری می ریختند، روی آن ها ادرار می‌کردند، اسلحه خود را روی شقیقه شان فشار می دادند، به آن ها تجاوز جنسی می کردند. یک بار صورت یک زندانی را به دیوار کوبیدند و بعد خودشان بخیه زدند. عکس های بعدی از این هم تکان دهنده تر بود. عکس هایی که در آن ها، زن ها و مردهایی کنار اجساد ایستاده بودند و عکس یادگاری انداخته بودند.

زیمباردو گفت بار دیگر کسالت زندانبان ها و احساس قدرت، آن ها را به سوی سوءاستفاده های غیر انسانی و رفتار پورنو گرافیک سوق داده است. زندان ذاتا یک تجربه غیر انسانی است و در هر دولتی نمود پیدا کند (رژیم صدام و یا آمریکا) به سوءاستفاده خواهد انجامید. سربازان امریکایی در موقعیتی مشابه زندان استنفورد قرار گرفته بودند و طبیعی بود که دست به چنین کاری بزنند. بعد گفته شد سربازان تحت تاثیر مافوق های خود در پنتاگون بوده اند و از دونالد رامسفلد مجوز رسمی داشته اند. تفاوتی نداشت. این مدل هم تجربه تلخ تر از میلگرم را اثبات می کرد.

زندانبان های ابوغریب با پوشاندن سر زندانیان در یک گونی، بیش از هر چیز انسان بودن آن ها را انکار کرده بودند.

اگر شما بر انسانی قدرت بیابید که به خاطر لباس و یا طرز زندگی اش در زندان، شباهتی به انسان ندارد، راحت تر به رفتارهای غیر انسانی روی می آورید.

شیفتگان نازی آنچنان شیفته خون آریایی خود بودند که به راحتی یهودیان را در کوره ها می انداختند. با این همه یک سوال هنوز ذهن را می آزارد:

اگر قدرت ذاتا فساد آور است، آیا همه ما مشغول سوءاستفاده از زیر دستان خود نیستیم؟

نوآوری فرهنگی و فرهنگ نوآوری

نوآوری فرهنگی و فرهنگ نوآوری

 نویسنده : دکتر محمدعلی زلفی گل

 


از جمله راهکارهای عملی برای تحقق نوآوری و شکوفایی در عرصه های مختلف اجتماعی، علمی، سیاسی و اقتصادی در جامعه نوآوری فرهنگی است. با نوآوری فرهنگی و فرهنگ سازی است که فرهنگ نوآوری ایجاد شده و باعث شکوفایی جامعه می شود. هر گونه توسعه ای به فرهنگ خاص خودش نیاز دارد که باید طراحی و مهندسی شود. در نوآوری فرهنگی، باید نقش عوام جامعه پررنگ دیده شود.
 

1- نوآوری فرهنگی و فرهنگ توسعه

دانش، ثروت و سلامت از مؤلفه های اصلی توسعه پایدار است، توسعه نتیجه کمی یک مقوله کیفی به نام رشد است و از اساسی ترین شرایط رسیدن به توسعه پایدار این است که منابع مادی یک کشور برای رفاه فعلی شهروندان به حراج گذاشته نشود، زیرا در این صورت نسل های آینده در برآوردن نیازهای خویش دچار مشکل خواهند شد. اگرچه رکن دانش و نقش آن در توسعه، وابستگی جدی با نخبگان علمی، فنی، هنری و فرهنگی (خواص) دارد و درگیر کردن ایشان در این امر مقدس سرعت رسیدن به توسعه را افزایش داده و زمان دستیابی به آن را کاهش می دهد و با توجه به این واقعیت که علم و دانش و آثار آن که فناوری نامیده می شود، به حصار مرزها خواسته و ناخواسته محدود نمی شود، ولی امروزه نقش عامه مردم (عوام) در راه رسیدن به توسعه پایدار را نمی توان نادیده گرفت. زیرا مردم عادی هستند که با واکنش خویش به سیاست ها و قوانین اجرایی حاکمان و آراء و نظریات اندیشمندان و دانشمندان نوع فرهنگ عمومی جامعه را شکل می دهند و از طرفی با رأی خویش در نظام مردم سالار ،حاکمان و قانونگذاران را انتخاب می کنند و در واقع خود در نوع فرهنگ سازی، قانونگذاری، نیازسنجی و نیازآفرینی ای که توسط حاکمان طراحی و به اجرا در می آید، نقش غیرمستقیم دارند. پس فرهنگ هر جامعه شالوده تحولات مثبت و یا منفی است. بنابر این دوستان و دشمنان یک ملت این مسیر تحول را خوب می شناسند. دشمنان خوب می دانند برای دستبرد به فرهنگ یک کشور راه های زیادی وجود دارد که به حضور فیزیکی نیاز ندارد.
از طرفی دوستان یک ملت هم خوب می دانند که پیشرفت از مسیر فرهنگ روش مناسبی برای تغییر فکر و انگیزه افراد به جای جسم آن هاست، به همین دلیل در تحولات سیاسی در کشورهای پیشرفته بدنه کارشناسی امور اجرایی تغییر نمی کند و صرفاً فرهنگ تفکر، تصمیم سازی و تصمیم گیری و روش اجرا تغییر می کند. به همین دلیل هر روز مدهای جدیدی در عرصه لباس، قیافه، رفتار، کردار و گفتار وارد فرهنگ ما می شود. ما باید بپذیریم که فرهنگ مثل سایر امور و متأثر از آن ها از جمله علم در حال زایش، رشد و تحول است. علم، فن و تکنولوژی جدید فرهنگ نو را ایجاد خواهد کرد و محترمانه فرهنگ پیشین را تحت عنوان فرهنگ قدیمی و سنتی در بستر تاریخ بایگانی می کند. فقه پویای اسلامی مؤید این واقعیت بوده و نیازسنجی و نیازآفرینی را که بر پایه نوآوری باشد ، آن را یک ضرورت می شمارد.
اگر خواص ما یعنی حاکمان، دانشمندان و اندیشمندان به دنبال نوآوری در عرصه های مختلف زندگی مادی و معنوی نباشند و مدهای جاذبه دار نو برای عوام عرضه و فرهنگ سازی در آن راستا نکنند، دیگران بر اساس اهداف خودشان زحمت این کار را تقبل نموده و با نوآوری خویش در تولید علم و تکنولوژی، استفاده از علم و تکنولوژی نو را تحت عنوان مد و فرهنگ جدید به ملت های نابرخوردار (محروم) می فروشند و ثروت و عمر آن ها را مصادره نموده و آن ها را رفاه طلب و تابع از مدهای خویش می کنند. ما حق نداریم جوانانمان را سرزنش کنیم به خاطر تبعیت از مدها، ریخت و قیافه های دیگران، زیرا آن ها هر چیز نو را در خارج از دیار خودمان می بینند، آن ها نواندیش و نوجو هستند و خواص جامعه هم برای آن ها کم کاری کرده اند.
راستی چرا ما، نفتمان این ثروت بین نسلی را پس از یک قرن خام می فروشیم و به فکر افت بهای سرمایه های ملی نیستیم. در صورتی که اگر فرهنگ نوآوری در جامعه حکمفرما می بود، حتماً خواص از خود می پرسیدند ما درصد بالایی بی کاری داریم، چرا ماده خامی را که در اثر تحقیق و پژوهش می توان اجزای آن را شناسایی و جداسازی کرد ، آن را باید فروخت؟ راه دیگری برای تبدیل آن به ثروت و اشتغال وجود ندارد؟ آیا نمی توان با ایجاد صنایع تبدیلی مختلف هم اشتغال ایجاد نمود و هم با فرآوری محصولات نفتی از هر بشکه نفت چندین برابر درآمد ایجاد کرد. هر نظام حکومتی اهدافی را برای خود تعریف و برنامه هایی را برای تحقق آن ها طراحی و به اجرا در می آورد.
در ایران ، 2500 سال حکومت استبداد شاهنشاهی و حاکمیت ارباب رعیتی فرهنگی را ایجاد کرده است که پالایش و بازسازی آن خود به نوآوری نیاز دارد. به همین دلیل انقلاب اسلامی یک انقلاب فرهنگی به شمار می آید و مهندسی فرهنگی بر اساس نظام حکومتی مردم سالاری دینی و با اجرای قوانینی که مبتنی بر شرع است، مقدم بر سایر امور بوده و هست. پس نوآوری فرهنگی است که می تواند فرهنگ خودباوری و نوآوری را در یک جامعه ایجاد نماید.
 

2- نوآوری و پالایش فرهنگی در عرصه اجتماعی

 در نظام سلطنتی و ارباب رعیتی مردم دسته بندی می شدند و هر کدام در یک سطح خاصی قرار می گرفتند، در صورتی که در نظام مردم سالاری دینی یعنی جمهوری اسلامی جایگاه افراد را دانایی و توانایی آن ها تعیین می کند و در چنین شرایطی رقابت سالم زمینه رشد اقشار مختلف جامعه را ایجاد و استعدادها شکوفا شده و رقابت مقبول و حسادت مذموم است. در نظام جمهوری اسلامی حاکمان خود را خدمتگزار و مردم را ولی نعمت خود می دانند و باید بدانند. در حالی که در نظام ارباب رعیتی قانون گریزی یک هنر محسوب می شده و زر و زور دلیل حاکمیت بر افراد بوده است. زر و زور بیشتر مقبولیت بیشتری را در پی داشته است. در نظام جمهوری اسلامی ملاک مقبولیت سلامت نفس، تعهد و تخصص بیشتر است و تمام مردم در قبال قانون یکسانند.
طبیعی است که چنین تحولی نوآوری جدی در بازسازی و مهندسی فرهنگی را می طلبد. قانون گریزی در نظام جمهوری اسلامی نه تنها جرم بلکه گناه است. در حالی که قانون حکومت حاکم جائر حکم دیگری دارد. متولیان فرهنگی کشور با توجه به تدبیر مقام معظم رهبری در فرهنگ سازی نوین در جامعه که شاه بیت آن ها در نامگذاری سال های جدید در هنگام تحویل سال توسط ایشان اعلام می شود ،وظیفه بسیار سنگین تر نسبت به خواص دیگر جامعه دارند. ایشان با تکیه به نوآوری در امور فرهنگ باید در خصوص مواردی از جمله: تحریف و تخریب، تفکر و تحجر، رابطه یا ضابطه، گریز یا گزیر، قریبه و غریبه، حقایق و سلایق، هدایت و حمایت، تأمل و تحمل، کمیت و کیفیت و... دست به پالایش جدی بزنند و زنگارهای باقی مانده از فرهنگ استبدادی را با فرهنگ ناب اسلامی جایگزین نمایند.
 

3- فرهنگ نوآوری در عرصه علمی

اگرچه قدرتمندترین ابزار برای تغییر و دگرگون ساختن جامعه و جهان، علم و تکنولوژی بوده و فرهنگ جدید با علم و فن جدید ایجاد می شود. ولی نمی توان فرهنگ علم دوستی و علم باوری را در رشد علم و تکنولوژی نادیده گرفت. فرهنگ علم باوری حاکم بر یک جامعه است که انگیزه لازم را برای مردم به ویژه نسل جوان برای کسب، کشف و بکارگیری علم و دانش ایجاد می کند. انسان بی انگیزه مرده است و فرهنگ بی نشاط و کهنه انسان های بی انگیزه تربیت می کند. پس فرهنگ سازی و مدسازی شروع عالمانه و عاقلانه برای انجام هر کاری است. کارهای بزرگ تر نوآوری فرهنگی انسان های بزرگ تری را طلب می کند. نوآوری پیشنیاز شکوفایی هر استعدادی است و شکوفایی ثمره نوآوری ها در عرصه های مختلف از جمله علمی است. به قول بزرگان، عالمان و انسان های بزرگ برای حل هر مسأله ای یا راهی خواهند ساخت و یا راهی خواهند یافت.
در دنیای پر رمز و راز کنونی راهی جز دانایی و توانایی برای بقا وجود ندارد. در میدان رقابت جهانی کسی برنده است که از طریق پژوهش، تحقیق و تفکر چیزهایی را ببیند که دیگران ندیدند و به چیزهایی بیندیشد که دیگران نیندیشند و آثار چنین بینش و اندیشه خویش را در محصول خویش بروز و ظهور دهد. چنین اقدامی در این صورت عین نوآوری و شکوفایی است. نوآوری ملزومات دیگری هم دارد. ازجمله بستر مناسب و مجهز آموزشی و پژوهشی، شایسته سالاری، حمایت از مالکیت های فکر، توجه ویژه به نخبگان، طراحی معیارهای کارآمد سنجشی و انگیزشی و محترم شمردن کمیت و بها دادن شایسته به کیفیت در عرضه و ارزیابی هر محصولی.
 

4- فرهنگ نوآوری در عرصه اقتصادی

چنانچه کسب ثروت از طریق حلال به یک فرهنگ تبدیل شود و ثروتمند بودن حاصل از نخبگی، نبوغ و نوآوری ضد فرهنگ تلقی نشود و این باور در مردم ایجاد گردد که امنیت لازم برای ثروت و سرمایه در کشور وجود دارد و ثروتمندان و صنایع خصوصی و دولتی می توانند با اتکاء و بهره مندی از پتانسیل نخبگان و متخصصان و تمکین به قوانین مالیاتی و شرعی، ثروت خویش را افزایش دهند و عوام هم چنین فرهنگی را در نظام جمهوری اسلامی می پذیرند.
همچنین در صورتی که تمامی شرکت های دولتی و خصوصی موظف شوند که واحدهایی تحت عنوان مرکز پژوهشی تخصصی داشته باشند و درصدی از درآمدهای خویش را بالاجبار در خصوص پژوهش هزینه نمایند. آن وقت می توان فرهنگ غاصبانه کنونی ارجح دانستن اجناس خارجی را با ارجح دانستن اجناس تولید داخل جایگزین کرد. آن وقت هر ایرانی می داند ریالی که برای خرید اجناس داخلی هزینه می کند کمکی به اشتغال یک هموطن خویش است، که آن هموطن، می تواند فرزند، برادر، خواهر یا بستگانش هم باشد. در عرصه بین المللی نیز برای رقابت اقتصادی راهی جز نوآوری در محصولات نیست و برای افزایش ارزش پول ملی نیز از تجارب دیگر کشورها باید استفاده کرد و با نوآوری آن را بومی کرد. یکی از راه ها حذف چهار (4) صفر از پول ملی است ، مشروط بر این که راهکارهای لازم برای جلوگیری از سقوط مجدد آن و اجرایی شدن آن وجود اندیشیده شود.

 منابع :
- روزنامه قدس
-
http://tooba-ir.org