دروغ گفتاری و رفتاری

دروغ گفتاری و رفتاری

دل نیارامد به گفتار دروغ
آب و روغن هیچ نفروزد فروغ
در حدیث راست آرام دل است
راستی ها دانه دام دل است

#مثنوی_مولانا

معنی ابیات:
دل انسان با دروغ گفتن دچار اضطراب و نگرانی می شود. دروغ گفتن مثل ترکیب کردن آب و روغن است و با این ترکیب, هرگز چراغ روشن نمی شود.
سخن راست, باعث آرامش دل است، زیرا راستی ها مانند دانه ای است که در دام دل قرار می گیرد (تا مرغ دل را صید کند).

شرح ابیات:

مولانا در این ابیات به یکی از عوامل استرس و اضطراب و نگرانی اشاره می فرمایند و آن هم دروغ گویی است.
دروغ گفتن بر دو نوع است. یک دروغ کلامی و دیگری دروغ رفتاری. دروغ کلامی آن است که من در برابر پرسش دیگران, چیزی به غیر از حقیقت را بگویم یا در سخنم, حقیقت را وارونه جلوه دهم.
دروغ رفتاری آن است که من ظاهرم را چیزی نشان بدهم که با باطنم در تضاد است.
این مورد دوم, یعنی دروغ رفتاری, امروز متاسفانه شایع تر شده است و افراد برای این که بتوانند مقاصد خود را (که بیشتر کسب سودهای مالی است) پیش ببرند, خود را چیزی نشان می دهند که واقعا آن چیز نیستند.
مثلا فردی یا شرکتی, صرفا جهت منافع و سودهای شخصی, خود را مدعی داشتن توانایی انجام کاری نشان می دهد و مشتری هایی را جذب می کند، ولی بعد از مدتی که کار پیش رفت, عدم صداقت او و دروغش آشکار می شود. در این مدت, آن فرد یا شرکت یک روز آرام و قرار ندارد و با هر حیله و نیرنگی سعی در پنهان کردن نقاط ضعف خود است و حتی مشکلات را در کمال وقاحت بر گردن مشتری خود می اندازد.
یا در زمینه فردی, مثلا هنگام خواستگاری, نقاط ضعف خود را با انواع بزک ها, نقاط قوت جلوه می دهیم و سنگ بنای این امر مهم را کج بنا می نهیم.
این دوگانگی و چندگانگی بین چیزی که واقعا هستیم با آن چیزی که می گوییم و در رفتار خود نشان می دهیم, اختلالات شخصیتی بسیاری ایجاد می کند و به قول تمثیل بسیار زیبای مولانا, گویی که فکر و مغز و دل و وجود آن فرد, دو چیز متضاد مانند آب و روغن در خود مخلوط کرده و تا وقتی که این ترکیب در وجودش است, رنگ و روی آرامش را نمی بیند. این افراد برای آن که کژی خود را پنهان کنند, مجبورند هر روز به حیله و دروغی جدید متوسل شوند و همین کار هم دائم بر اضطراب آن ها می افزاید.
امروزه با وجود شبکه های مجازی اجتماعی, این امر بسیار تشدید شده است. شما در مشخصات پروفایل افراد چیزهایی را می بینید که اکثرا آرزوهایی است که می خواهند به آن برسند, نه آن چیزی که واقعا هستند.
تا با افراد رفت و آمد نکنید و آن ها را در موقعیت های سخت تصمیم گیری قرار ندهید, نمی توانید تشخیص دهید که درونشان گوهر است یا بدل.